Sluit het

Waar bent u naar op zoek vandaag?

Typ een willekeurig woord en druk op Enter

Chercher

Insulinepennen: Hoe u insuline gebruikt om uw diabetes onder controle te houden

Als u onlangs de diagnose diabetes hebt gekregen, of als u hulp biedt bij de zorg voor iemand die diabetes heeft, hebt u misschien veel vragen over hoe u diabetes kunt beheren. Een van de belangrijkste vragen zou kunnen zijn hoe u de insuline toedient die is voorgeschreven voor uw diabetes.

Alle patiënten met diabetes type 1 hebben insuline nodig [1]. Een populaire manier om insuline toe te dienen is met een naald en injectiespuit [1]. Naalden en spuiten een aantal beperkingen kunnen hebben, waaronder onjuiste dosering, de tijd en de training die nodig is voor het gebruik, de psychologische gevolgen van het gebruik van een naald en spuit, en problemen bij het meebrengen van de benodigde apparatuur [1, 2].

In dit artikel gaan we in op een andere methode om uzelf insuline toe te dienen: de insulinepen.

Wat is een insulinepen?

Een insulinepen is een alternatief voor spuiten en naalden om uzelf insuline te geven bij diabetes [1, 2]. De eerste insulinepen werd in 1985 gelanceerd [1].

In vergelijking met naalden en spuiten zijn insulinepennen flexibeler [1, 2, 3], zodat u nauwkeurigere insulinedoses [1, 2, 3] kunt geven. Ook vallen ze minder op in het openbaar [1]. Insulinepennen zijn meestal veel eenvoudiger te gebruiken dan een naald en spuit [4] en kunnen voordeel bieden bij mensen die minder behendig zijn [3], kinderen [2] en ouderen [2].

Met sommige nieuwe insulinepennen kunt u een overzicht bewaren van de doses en tijdstippen voor de toediening van insuline om zo een beter inzicht te krijgen in hoe u uw diabetes beheert [1, 5].

Er is bewijs dat het gebruik van een insulinepen uw bloedglucosecontrole kan verbeteren [1, 4].

Hoe werkt een insulinepen?

Een insulinepen is een medisch hulpmiddel dat bestaat uit slechts drie componenten: een wegwerpbare korte naald, een insulinepatroon en een ‘one-click per unit’ dosisregelaar [1].

Met de insulinepen kunt u uzelf injecteren met een berekende hoeveelheid insuline, met behulp van de draaiknop aan het einde van de pen [6]. De insuline wordt toegediend in het weefsel onder de huid [7], waar het werkt aan de verlaging van de bloedglucosespiegels [1].

Moderne slimme pennen kunnen het tijdstip en de hoeveelheid van elke insulinedosis vastleggen, de laatst gegeven dosis weergeven en draadloos informatie verzenden naar een speciale app (die u op uw smartphone kunt hebben) via Bluetooth [7]. Dit gebruik kan helpen bij efficiënte monitoring en gegevensbeheer, [1] en kan u in staat stellen om gegevens te delen met zorgverleners [7].

Wat zijn de stappen voor het gebruik van een insulinepen?

Wanneer u voor het eerst begint met het gebruik van een insulinepen, krijgt u instructies over het juiste gebruik ervan.

Er zijn een aantal stappen die u moet volgen om een insulinepen te gebruiken om uzelf te injecteren [6]:

  1. Bevestig een nieuwe naald op de pen
  2. Maak de pen klaar voor een nauwkeurige injectie en verwijder eventuele lucht uit de pen (ook bekend als ‘lucht spuiten’ of ‘veiligheidstest’), door twee eenheden te selecteren en deze in de lucht te injecteren
  3. Selecteer de dosis insuline die nodig is met de instelknop
  4. Druk op de knop op de pen om de dosis te injecteren en houd de naald 5–10 seconden in de huid (deze tijd kan per pen variëren)
  5. Verwijder de naald na de dosistoediening onmiddellijk en gooi deze op een veilige manier weg

Als u overschakelt van het ene type insulinepen op een andere, is het belangrijk om te controleren of de procedure voor de nieuwe pen hetzelfde is als voor de vorige pen [6].

Welke soorten insulinepennen zijn er?

Hoewel insulinepennen in vele verschillende vormen en maten verkrijgbaar zijn, zijn er twee hoofdopties: voorgevulde, wegwerpbare pennen en hervulbare, herbruikbare pennen [6].

Een insulinepen voor eenmalig gebruik is een hulpmiddel dat een voorgevulde insulinepatroon bevat [1]. Zodra alle doses in de wegwerppen zijn opgebruikt, wordt deze weggegooid [1].

Daarentegen hebben herbruikbare insulinepennen geen vaste insulinepatroon [1]. Zodra de insulinepatroon is opgebruikt, wordt deze vervangen door een andere [1]. De insulinepatronen zijn specifiek voor het type pen en kunnen niet in andere modellen worden gebruikt [3].

Elk type insulinepen heeft zijn voordelen. Voorgevulde wegwerppennen zijn doorgaans lichter, kleiner en eenvoudiger in gebruik, omdat er geen nieuwe insulinepatronen hoeven te worden geladen [6]. Sommige hervulbare pennen hebben echter bepaalde kenmerken, zoals een geheugenfunctie, die voorgevulde pennen niet hebben [6].

Als u het gebruik van een insulinepen voor diabetesbeheer overweegt, praat dan met uw diabeteszorgteam over welke het meest geschikt voor u zou zijn - zij kunnen u adviseren.

Wat is het verschil tussen een insulinepen en een insulinepomp?

Een insulinepomp is een andere methode voor het toedienen van insuline voor de behandeling van uw diabetes [7, 8].

Een insulinepen wordt gebruikt om periodieke doses insuline toe te dienen [7]. Een insulinepomp levert een continue insuline-infusie (de basale toevoer), die kan worden aangevuld met een extra insulinedosis voor maaltijden of voor de behandeling van een hoog glucosegehalte (een bolusdosis) [7, 8].

De onderdelen van een insulinepomp

Hoewel het uiterlijk en de grootte van elk pompmodel verschillend zijn, zijn de basisonderdelen hetzelfde [8].

De pomp bevat een insuline-container die een reservoir wordt genoemd [8]. Uit deze container wordt de insuline-infusie gegeven. Het reservoir is bevestigd aan een toedieningslijn die is aangesloten op een kleine naald in de huid, een canule genaamd [8].

Het reservoir, de lijn en de canule zijn wegwerpbaar en moeten over het algemeen om de drie dagen worden vervangen [8].

De pomp zelf kan meerdere functies bevatten om de gebruiker te helpen bij het beheren van zijn/haar diabetes, waaronder meerdere instellingen voor de insulinetoevoer en verschillende profielen voor verschillende omstandigheden (bijv. lichaamsbeweging of ziekte) [7]. Uit onderzoek blijkt dat bloedglucose beter onder controle wordt gehouden bij mensen die een insulinepomp gebruiken in vergelijking met meerdere dagelijkse injecties [8].

De voor- en nadelen van insulinepompen vs. insulinepennen

Als u onlangs de diagnose diabetes hebt gekregen, weet u misschien niet zeker welke insulinetherapie het meest geschikt is voor u en uw behoeften. De volgende punten kunnen u helpen beslissen of insulinepompen of insulinepennen nuttiger voor u kunnen zijn.

Hier volgen enkele voor- en nadelen van insulinepennen en -pompen [1, 8].

 

Insulinepen: voordelen

  • Discreet en gemakkelijk mee te nemen
  • Efficiënte, nauwkeurige en handige toediening van insuline
  • Injectiegemak
  • Flexibel vanwege wegwerp- en herbruikbare opties
  • Kosteneffectiviteit op lange termijn

Insulinepen: nadelen:

  • Duurder dan spuiten in sommige landen (met lage inkomens)
  • Duurder dan spuiten (als eenmalige aankoop)
  • Verschillende soorten insuline kunnen niet worden gemengd
  • Lage dosering
  • Gebruikersfouten kunnen de werking van de pen en de dosistoediening negatief beïnvloeden

Insulinepomp, voordelen:

  • Bootst beter na hoe de alvleesklier normaal insuline afgeeft
  • Zorgt voor continue toediening van insuline
  • Flexibiliteit in levensstijl
  • Kan worden geïntegreerd met een systeem voor continue glucosemonitoring (CGM)
  • Kan kenmerken hebben die hypoglykemie helpen voorkomen

Insulinepomp, nadelen:

  • Apparaat altijd aan u bevestigd
  • Technische en veiligheidsproblemen zoals apparaatstoringen kunnen leiden tot complicaties
  • Kan infectie of irritatie op de plaats van de canule veroorzaken
  • Vereist meer training en consistente betrokkenheid om het apparaat te beheren
  • Duurder

 

Bij het kiezen van een apparaat voor insulinetoediening wordt rekening gehouden met uw individuele, specifieke behoeften [2]. Uw diabetesteam kan deze met u bespreken.

Gebruik van een insulinepen voor diabetes

Een insulinepen is een hulpmiddel dat u kan helpen uw diabetes onder controle te houden door uzelf insuline-injecties te geven [1]. Het is een eenvoudige en nauwkeurige manier om insuline toe te dienen om diabetes te beheren [1]. Sommige onderzoeken tonen aan dat insulinepennen het bloedsuikerbeheer kunnen verbeteren in vergelijking met het gebruik van een naald en spuit voor het injecteren van insuline [4].

Insulinepennen zijn niet de enige manier om uw medicatiebehoeften te beheren. Ook insulinepompen kunnen worden gebruikt om diabetes te beheren [7, 8]. Hoewel er aanwijzingen zijn dat een insulinepomp diabetes beter onder controle kan houden dan meerdere dagelijkse injecties [8], zijn er een aantal voor- en nadelen aan een insulinepomp [8].

Alleen u kunt, in overleg met uw zorgteam, beslissen wat de beste optie is voor het beheer van uw diabetes.

Bronnen:

  1. Kesavadev, J., Saboo, B., Krishna, M.B. et al. “Evolution of Insulin Delivery Devices: From Syringes, Pens, and Pumps to DIY Artificial Pancreas.” Diabetes Ther 2020; 11: 1251–1269. https://doi.org/10.1007/s13300-020-00831-z
  2. Spollett, G.R. “Improved Disposable Insulin Pen Devices Provide an Alternative to Vials and Syringes for Insulin Administration.” Diabetes Spectr 2012; 25 (2): 117–122. https://doi.org/10.2337/diaspect.25.2.117
  3. Thurman JE. “Analysis of insulin pen devices for the treatment of diabetes mellitus.” J Diabetes Sci Technol. 2008; 2(3): 482-483. doi:10.1177/193229680800200319
  4. Singh, R., Samuel, C. & Jacob, J. “A Comparison of Insulin Pen Devices and Disposable Plastic Syringes – Simplicity, Safety, Convenience and Cost Differences.” European Endocrinology. 2018; 14(1): 47–51 DOI: https://doi.org/10.17925/EE.2018.14.1.47
  5. Pearson, T. “A Practical Review Of Insulin Pen Devices”. EMJ Diabet. 2014 [2]: 58-64.
  6. Pearson T. “Practical Aspects of Insulin Pen Devices.” Journal of Diabetes Science and Technology. 2010; 4(3): 522-531. doi:10.1177/193229681000400304
  7. Dovc, K. & Battelino, T. “Evolution of Diabetes Technology.” Endocrinology and Metabolism Clinics of North America, 2020; 49(1), 1-18. https://doi.org/10.1016/j.ecl.2019.10.009.
  8. Paldus B, Lee MH, O'Neal DN. “Insulin pumps in general practice.” Aust Prescr. 2018;41(6):186-190. doi:10.18773/austprescr.2018.056
Show me:
All
6058

Bloedglucosemeter vs. continue glucosemonitor: Wat is het verschil?

Als bij u diabetes is vastgesteld, moet u mogelijk meerdere keren per dag uw bloedglucosespiegel controleren om de kans op complicaties te verminderen [1]. U kunt dit op één van deze twee manieren doen: met een bloedglucosemeter (ook bekend als een bloedglucosemonitor) of met een continue glucosemonitor (CGM).

Hoe werken deze therapeutische hulpmiddelen en welke moet u kiezen? In dit artikel vergelijken we de bloedglucosemeter met de CGM, zodat u de meter kunt kiezen die bij u past.

Wat is een bloedglucosemeter?

Een bloedglucosemeter is een apparaat dat u helpt om de glucosespiegels in uw bloed te meten [2, 3]. Glucosespiegels veranderen in reactie op zaken zoals lichaamsbeweging, dieet of medicatie [2].

Als u met diabetes leeft, kan inzicht in hoe uw bloedglucose fluctueert en welke activiteiten of voedingsmiddelen er invloed op hebben, u en uw zorgverlener helpen om het meest geschikte behandelplan voor u te bedenken.

Een bloedglucosemonitor kan u vertellen of uw bloedglucose te hoog, te laag of binnen bereik is. Op deze manier kunt u episoden van hyper- of hypoglykemie vermijden en ernstige complicaties door diabetes voorkomen [4].

Bloedglucosemeters hebben een klein bloedmonster nodig om glucose te detecteren. Dit is meestal een bloeddruppel die uit uw vingertop wordt gehaald [3, 4].

Hoe werkt een bloedglucosemeter?

Een bloedglucosemeter werkt door een druppeltje bloed op een teststrip te analyseren. De teststrip bevat een stof die glucose-oxidase wordt genoemd, een enzym dat reageert op bloedglucose [5].

Een kleine naald, een lancet genaamd, wordt gebruikt om in de vinger te prikken en het druppeltje bloed te verzamelen [2]. Vervolgens wordt het druppeltje op de teststrip geplaatst, die in de bloedglucosemeter wordt ingebracht. In de bloedglucosemeter bevindt zich een interface met een elektrode, die wordt gebruikt om een bloedglucosemeting te verkrijgen [5]. De meting wordt dan weergegeven op een scherm, in eenheden van mg/dL of mmol/L [4].

Wanneer de strip in de bloedglucosemeter gaat, genereert de glucosereactie van het enzym een elektrisch signaal. Hoe hoger de elektrische stroom, hoe hoger het gedetecteerde glucosegehalte en het getal op het scherm van de bloedglucosemeter [5].

Bloedglucosemeter: hoe te gebruiken

Alle bloedglucosemeters verschillen iets van elkaar, dus het is belangrijk om de instructies in uw gebruikershandleiding op te volgen.

Echter, om een bloedglucosemeter te kunnen gebruiken, heeft u in het algemeen met name het volgende nodig [1, 4]:

  • Een bloedglucosemeter
  • Teststrips
  • Een lancet voor eenmalig gebruik
  • Zeep en water of een alcoholdoekje/wattenstaafje

U moet uw zorgverlener raadplegen over het beste moment van de dag om de test te doen, en over de frequentie van de tests [1]. Hoewel de meeste bloedglucosemeters werken door in de vinger te prikken, kunnen sommige het bloedmonster ook uit uw bovenarm of dij afnemen. Raadpleeg de handleiding van de bloedglucosemeter voor instructies op de testplaats [1, 4].

Een bloedglucosemeter gebruiken: stap voor stap

Om de test te doen, volgt u deze stappen [1, 2, 4]:

  1. Was uw handen grondig met water en zeep. Zo voorkomt u een infectie. U kunt in plaats daarvan ook een alcoholdoekje of wattenstaafje gebruiken om het testgebied te reinigen. Zorg ervoor dat uw handen droog zijn voordat u de test doet [1, 4].
  2. Controleer of de teststrip niet verouderd is [1]. Steek de strip in de bloedglucosemeter. Dit schakelt in veel gevallen de bloedglucosemeter in [2].
  3. Gebruik het lancet voor eenmalig gebruik om bloed af te nemen uit de zijkant van uw vinger. Om er zeker van te zijn dat er bloed uit komt, verwarmt u eerst uw handen door ze tegen elkaar te wrijven of onder warm stromend water te houden [4]. Om de bloeddruppel te verkrijgen, brengt u het lancet stevig, maar niet met teveel kracht aan op de zijkant van de vinger [1]. Maak een zachte ‘melkende’ beweging vanaf de basis van de vinger naar de prikplaats [1].
  4. Plaats het bloed op de teststrip volgens de instructies. Sommige strips absorberen rechtstreeks een druppeltje van de testplaats, bij andere moet het druppeltje over het gehele testvlakje zijn aangebracht [4].
  5. Door prikken in de vinger ontstaan zelden meer dan een paar druppels bloed, maar als uw vinger blijft bloeden, gebruik dan het alcoholdoekje om de druppels af te vegen. Misschien moet u druk uitoefenen op de testplaats om verder bloeden te voorkomen [2].
  6. Lees de bloedglucosewaarde af op het scherm van de bloedglucosemeter en noteer deze. Moderne, ‘slimme’ bloedglucosemeters synchroniseren hun resultaten met mobiele of desktop-apps via Bluetooth [2], terwijl bij andere de resultaten handmatig in een notitieboekje of bestand moeten worden bijgehouden.
  7. Gooi het lancet voor eenmalig gebruik na het voltooien van de test veilig weg.

Uw diabeteszorgteam kan u ook begeleiden in het gebruik van een bloedglucosemeter.

Wat is het verschil tussen een CGM-meter en een bloedglucosemeter?

Systemen voor continue glucosemonitoring (CGM) zijn sinds het jaar 2000 commercieel verkrijgbaar als alternatief voor vingerpriktests [6]. In tegenstelling tot een bloedglucosemeter is bij een CGM-meter geen bloedmonster nodig en is deze redelijk onopvallend [6].

Wat is CGM en hoe werkt het?

Er zijn verschillende modellen CGM-meters verkrijgbaar.

Over het algemeen bestaat een CGM-meter uit een monitor die op het lichaam wordt gedragen met een dunne naaldachtige sensor die onder de huid wordt geplaatst [7, 8, 9]. Deze sensor verkrijgt glucosemetingen uit de interstitiële vloeistof [7, 9], de vloeistof die de ruimte tussen de cellen vult en het lichaam voorziet van voedingsstoffen.

De testresultaten worden handmatig gescand of via Bluetooth verzonden naar een ontvanger die de testresultaten weergeeft en registreert [9].

Continue glucosemonitor vs. bloedglucosemeter

Continue glucosemonitors

Het gebruik van een CGM is gemakkelijk om meerdere redenen. Ten eerste kan een CGM maar liefst elke vijf minuten [2] metingen registreren, oftewel 288 metingen per dag [9]. Met een CGM kunt u vrijwel onmiddellijk veranderingen in de bloedglucosewaarden waarnemen en waarschuwingen ontvangen, die u kunnen helpen om direct stappen te nemen om een hyper- of hypoglykemische episode te voorkomen [9]. Zo worden uw bloedglucosepatronen vrijwel permanent gevolgd. Dit helpt bij het voorspellen en voorkomen van episodes [6].

Een CGM helpt inzicht te krijgen in wat er gebeurt wanneer u slaapt, gestrest bent of deelneemt aan andere dagelijkse activiteiten dan normaal [9]. Het is vooral nuttig bij mensen die ‘s nachts een lage bloedglucosespiegel hebben en dit misschien niet weten [2, 6].

Onderzoeken hebben het gebruik van de CGM in verband gebracht met een betere metabole controle, een langere tijd met het aanbevolen bloedglucosebereik, minder tijd in hypoglykemie, minder angstgevoelens en een betere kwaliteit van leven [10].

Anderzijds is een continue glucosemonitor duurder dan een bloedglucosemeter [11]. Ze zijn ook relatief complex om te begrijpen, vereisen training en tijd van de gebruiker om vertrouwd te raken met het instrument [11]. CGM’s vereisen een hoge mate van naleving en interactie om de bloedglucosespiegels te beheren [11].

Hoewel er een minder invasieve CGM met een sensor onder de huid wordt gebruikt, die minder pijnlijk is dan het dagelijks uitvoeren van vingerpriktests [9], is het belangrijk te weten dat veel modellen toch meerdere dagelijkse vingerprikken voor

kalibratie met zelfcontrole van bloedglucose vereisen (ZCBG) [11]. De sensor bevindt zich altijd op het lichaam en moet regelmatig, elke 3–14 dagen (afhankelijk van het model), worden vervangen [11].

Bloedglucosemeters

Er zijn ook voordelen van het gebruik van een bloedglucosemeter. Bloedglucosemeters nemen nauwkeurige metingen van capillaire glucoseconcentraties [11], wat resultaten oplevert na een korte testtijd [2] met slechts een klein bloedmonster [2]. Er kunnen verschillende locaties worden gebruikt [2] voor testen, waardoor flexibiliteit en variatie mogelijk is.

Bloedglucosemeters zijn ook relatief goedkoop in gebruik [11] in vergelijking met CGM’s [2]. Cruciaal is dat ze veel worden gebruikt en vertrouwd zijn [11], en het is gemakkelijk om te leren ze moeten worden gebruikt [11]. Glucosemeters hebben een reeks functies: moderne slimme modellen hebben Bluetooth-opties die gegevens kunnen synchroniseren met smartphone-apps [2].

Frequente zelfcontrole van bloedglucose (ZCBG) met behulp van bloedglucosemeters wordt beschouwd als een fundamenteel onderdeel van een effectieve diabetesbehandeling en het dagelijks beheer [10]. Meer frequente ZCBG is in verband gebracht met lagere HbA1c-niveaus bij patiënten met diabetes type 1 en bij

met insuline behandelde patiënten met diabetes type 2 [11].

Wat betreft de nadelen: een bloedglucosemeter geeft ongeveer 4–7 metingen per dag [9]. Dit betekent dat een bloedglucosemeter minder gegevens biedt in vergelijking met een CGM. Daarom is ook de klinische effectiviteit ervan beperkt [11]. Omdat ze slechts informatie geven over een enkel tijdstip, is het moeilijk om trends in bloedglucosewaarden te onderscheiden [8, 10].

Bloedglucosemeters worden vaak beschouwd als ongemakkelijk [8], lastig [8], onhandig [11] en pijnlijk [11]. Bovendien kan de kwaliteit van de teststrips variëren vanwege de korte vervaldatum [2, 11].

Bronnen:

  1. Kirk, Julienne K., and Jane Stegner. “Self-monitoring of blood glucose: practical aspects.” Journal of diabetes science and technology 4.2 (2010): 435-439. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/193229681000400225
  2. Mathew, Thomas K., and Prasanna Tadi. “Blood glucose monitoring.” StatPearls [Internet] (2020). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK555976/
  3. “Blood glucose meters,” JDRF. Accessed February 8, 2022.
    https://jdrf.org.uk/information-support/treatments-technologies/blood-glucose-meters/
  4. Pickering, Dianne, and Janet Marsden. “How to measure blood glucose.” Community eye health 27.87 (2014): 56. https://pdfs.semanticscholar.org/e244/68171435fd9d3e29ade58baf1f1da89fecc5.pdf
  5. “How do blood glucose meters work? Ask an engineer.” MIT School of engineering. Accessed February 8, 2022. https://engineering.mit.edu/engage/ask-an-engineer/how-do-blood glucose meters-work/
  6. Rodbard, David. “Continuous glucose monitoring: a review of successes, challenges, and opportunities.” Diabetes technology & therapeutics 18.S2 (2016): S2-3. https://www.liebertpub.com/doi/full/10.1089/dia.2015.0417
  7. Baghelani, Masoud, et al. “Non-invasive continuous-time glucose monitoring system using a chipless printable sensor based on split ring microwave resonators.” Scientific Reports 10.1 (2020): 1-15. https://www.nature.com/articles/s41598-020-69547-1
  8. Langendam, Miranda, et al. “Continuous glucose monitoring systems for type 1 diabetes mellitus.” Cochrane Database of Systematic Reviews 1 (2012). https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD008101.pub2/full
  9. Funtanilla, Vienica D., Tina Caliendo, and Olga Hilas. “Continuous glucose monitoring: a review of available systems.” Pharmacy and Therapeutics 44.9 (2019): 550. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6705487/
  10. Dovc, Klemen, and Tadej Battelino. “Evolution of diabetes technology.” Endocrinology and Metabolism Clinics 49.1 (2020): 1-18.
    https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S088985291930091X
  11. Ajjan, Ramzi, David Slattery, and Eugene Wright. “Continuous glucose monitoring: a brief review for primary care practitioners.” Advances in therapy 36.3 (2019): 579-596. https://link.springer.com/article/10.1007/s12325-019-0870-x
  12. “Can I get a continuous glucose monitor (CGM) on the NHS?” JDRF. Accessed February 8, 2022.
    https://jdrf.org.uk/information-support/treatments-technologies/continuous-glucose-monitors/continuous-glucose-monitor-nhs/
  13. “Continuous glucose monitoring (CGMs),” NHS. Accessed February 24, 2022. https://www.nhs.uk/conditions/type-1-diabetes/continuous-glucose-monitoring-cgms
  14. NHS Rightcare pathway: Diabetes. Accessed February 8, 2022. https://www.england.nhs.uk/rightcare/wp-content/uploads/sites/40/2018/07/nhs-rightcare-pathway-diabetes.pdf
  15. “Test strips and monitors,” Diabetes UK. Accessed February 8, 2022.
    https://www.diabetes.org.uk/guide-to-diabetes/managing-your-diabetes/testing/test-strips-and-monitors
Show me:
All
6064

Registreer je en vraag vandaag nog je GlucoZor knuffel aan! 🥰

Spelend leren met GlucoZor

GlucoZor is een nieuw spel waarmee kinderen meer te weten kunnen komen over diabetes en de behandeling ervan. Het spel werd gecreëerd door een team van deskundigen bij Air Liquide in samenwerking met de vereniging Aide aux Jeunes Diabétiques in Frankrijk.

GlucoZor is goed in skateboarden, maar hij houdt ook van tuinieren!

Kinderen verzorgen hun GlucoZor door hem te voeden en met hem te spelen. Maar ondertussen moeten ze zijn bloedglucosewaarde wel goed in de gaten houden! GlucoZor zal roepen of zwaaien als hij een hypo of hyper krijgt, want dan heeft hij wat hulp nodig. De bloedglucosewaarde van GlucoZor reageert op voeding, beweging en de toediening van insuline.

Het spel is gratis beschikbaar, voor tablets en smartphones.
Downloaden en spelen maar! Veel plezier!

Download in de app store   Ontdek het op Google Play

Waarschuwing: Dit spel is niet bedoeld om een medische diagnose, behandeling of advies te vervangen. De informatie die in het spel wordt gegeven is alleen bedoeld als leidraad. In geen geval mag het worden beschouwd als professioneel advies, want dat kan alleen worden verkregen van een gekwalificeerde arts in de gezondheidszorg.

Registreer hier om je GlucoZor knuffel te ontvangen* ! 🥳

Ontvang je GlucoZor thuis!

*Alleen voor kinderen onder 12 jaar.

Show me:
All

Informations de la pompe

Kit de perfusion


Informations du patient

Adresse
Belgique
Luxembourg Français
Luxembourg English
2128

Spelenderwijs leren over diabetes met GlucoZor!

GlucoZor is een nieuw spel op tablets en smartphones waarmee kinderen spelenderwijs meer te weten komen over diabetes en de behandeling ervan.

Spelend leren!

GlucoZor is een nieuw spel waarmee kinderen meer te weten kunnen komen over diabetes en de behandeling ervan. Het spel werd gecreëerd door een team van deskundigen bij Air Liquide in samenwerking met de vereniging Aide aux Jeunes Diabétiques in Frankrijk.

Kinderen verzorgen hun GlucoZor door hem te voeden en met hem te spelen.  Maar ondertussen moeten ze zijn bloedglucosewaarde wel goed in de gaten houden! GlucoZor zal roepen of zwaaien als hij een hypo of hyper krijgt, want dan heeft hij wat hulp nodig. De bloedglucosewaarde van GlucoZor reageert op voeding, beweging en de toediening van insuline.

GlucoZor is goed in skateboarden, maar hij houdt ook van tuinieren!

Door minigames en uitdagingen leren kinderen op een leuke manier over diabetesmanagement.  
De gouden muntjes die ze hiermee verdienen kunnen ze gebruiken om speelgoed voor GlucoZor te kopen.  

Het spel is gratis beschikbaar, voor tablets en smartphones.
Downloaden en spelen maar! Veel plezier! 

Téléchargez GlucoZor sur l'App Store d'Apple  Téléchargez GlucoZor sur le Google Play Store

 

 

Waarschuwing: Dit spel is niet bedoeld om een medische diagnose, behandeling of advies te vervangen. De informatie die in het spel wordt gegeven is alleen bedoeld als leidraad. In geen geval mag het worden beschouwd als professioneel advies, want dat kan alleen worden verkregen van een gekwalificeerde arts in de gezondheidszorg.

Vragen over GlucoZor? Neem contact met ons op via het contactformulier en selecteer "Informatie over GlucoZor" in het type verzoek.

Neem contact op

Show me:
All
7269

Bloedglucosewaarden bij kinderen: Waar u op moet letten en wanneer u moet testen

Bloedglucosewaarden bij kinderen: Waar u op moet letten en wanneer u moet testen

Het controleren van de bloedglucosewaarde (suiker) is een essentieel onderdeel van het doeltreffend behandelen van de diabetes van uw kind. [1] Maar als uw kind diabetes heeft, waar moet u dan op letten en wat zijn de beste manieren om zijn/haar bloedglucosewaarden te controleren?

In deze handleiding gaan we kijken naar de bloedglucosewaarden bij kinderen, waaronder de tekenen van hoge of lage glucosewaarden, wanneer u uw kind moet testen en hoe u moet testen. Lees verder om te leren hoe u onder meer de bloedglucosewaarden bij kinderen kunt controleren.

Waarom het controleren van de bloedglucosewaarde bij kinderen belangrijk is

Het aantal kinderen en jongeren met diabetes neemt elk jaar toe. [2] In 2019 waren er meer dan een miljoen kinderen en jongeren (tot 19 jaar oud) met diabetes type 1. [2] 

Als uw kind diabetes heeft, kan dat  verontrustend en uitdagend zijn voor het hele gezin. Met insulinetherapie, zorgvuldige bloedglucosecontrole en -ondersteuning kunnen ze echter een actief, lang en bevredigend leven leiden. [3]

Regelmatige glucosecontroles zijn van vitaal belang voor kinderen met diabetes. [1] 

Kinderen en jongeren (0-19 jaar oud) met diabetes type 1 of type 2 kunnen alle complicaties ontwikkelen die worden waargenomen bij volwassenen met diabetes. [2] Als hun bloedglucosewaarden te laag of te hoog worden, kunnen ze op korte termijn gezondheidsproblemen ontwikkelen. [2, 3] Ze lopen ook risico op complicaties van diabetes op lange termijn, waaronder hart- en vaatziekten, nier- en oogziekten. [2, 3] 

Het controleren van de glucosewaarden van uw kind kan u helpen zijn diabetesbehandeling actief onder controle te houden, te zorgen voor zijn welzijn en zijn toekomstige gezondheid te beschermen. [2, 3]

Leren om de bloedglucosewaarden van uw kind te controleren

Het regelmatig thuis controleren van de glucosewaarden van uw kind zal u helpen bij het herkennen van bloedglucosepatronen - en hun relatie met factoren zoals voedsel, lichaamsbeweging, stress, school en ziekte. [3] 

Er zijn verschillende manieren om de diabetesbloedglucosewaarden van uw kind te controleren, zodat u zijn insuline kunt aanpassen en de best mogelijke diabetesbehandeling kunt bereiken. [3, 4]

Bij deze diabetesbehandeling moet rekening worden gehouden met de leeftijd, de behoeften en het vermogen van uw kind. [4] Bijvoorbeeld, als uw kind jong is, moet u het voortouw nemen bij het controleren van zijn bloedglucosewaarden en het bieden van diabeteszorg. [4] Naarmate het ouder wordt, moeten u, het diabeteszorgteam en uw kind samenwerken om ervoor te zorgen dat het geleidelijk vaardiger en zelfverzekerder wordt in het omgaan met zijn aandoening. [4]

“Normale” bloedglucosewaarden bij kinderen

Wanneer uw kind diabetes heeft, geeft zijn diabeteszorgteam streefwaarden voor de bloedglucose zodat uw kind gezondblijft en beschermd tegen diabetescomplicaties op latere leeftijd. [5] 

Zorgvuldig onder controle houden van de diabetes is belangrijk, maar het is ook van vitaal belang om niet te vergeten dat de gezondheid van uw kind niet alleen gaat over zijn gegevens. Zijn glucosewaarden moeten altijd breder worden bekeken als onderdeel van zijn gezondheid en welzijn, rekening houdend met sociale, emotionele en fysieke factoren. [5] Het diabeteszorgteam van uw kind kan helpen - ze kunnen bijvoorbeeld begeleiding bieden om u en uw kind te helpen gezonde voedselkeuzes te maken en te leren hoe voeding zijn diabetes kan beïnvloeden. [5] 

Het is niet ongebruikelijk dat bloedglucosedoelen leiden tot stress en conflicten in het gezin. Als het onder controle houden van de diabetes een strijd wordt, moeten ouders of verzorgers, jongeren en het diabetesteam mogelijk compromissen aangaan om de harmonie te bewaren. [5]

Tekenen van een hoge bloedglucosewaarde bij kinderen

Hoge bloedglucosewaarden worden hyperglycemie, kortweg “hyper”, genoemd. [2, 3]

Het diabetesteam van uw kind stelt de streefwaarden voor zijn bloedglucosewaarde vast, maar over het algemeen is hyperglycemie meer dan 7 mmol/l vóór of meer dan 9 mmol/l na een maaltijd. [5] 

De tekenen en symptomen van hyperglycemie zijn:

  • Erge dorst hebben 
  • Veel urine plassen, 's nachts naar het toilet gaan of meer natte luiers hebben bij jonge kinderen
  • Zich moe en zwak voelen
  • Gewicht verliezen zonder dit te proberen
  • Problemen met het gezichtsvermogen 
  • Concentratieproblemen 
  • Misselijkheid 
  • Buikpijn 
  • Naar fruit ruikende adem [6]

Indien onbehandeld, kan een hyper zich ontwikkelen tot de ernstige complicatie diabetische ketoacidose DKA). [5] Let op:

  • Misselijkheid en braken
  • Buikpijn 
  • Uitdroging
  • Hyperventilatie (moeite met ademhalen)
  • Verwardheid
  • Extreme slaperigheid
  • Verminderd bewustzijnsniveau
  • Zoet ruikende of naar fruit ruikende adem [3, 5, 6]

Als u zich zorgen maakt over DKA, roep dan medische spoedzorg in. 

Tekenen van een lage bloedglucosewaarde bij kinderen 

Een lage bloedglucosewaarde wordt hypoglycemie genoemd. Episoden van hypoglycemie worden vaak kortweg “hypo’s” genoemd. Tijdens hypoglycemie daalt de hoeveelheid glucose in het bloed van uw kind naar een te lage waarde. [2] 

Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de tekenen van lage bloedsuikerwaarden bij uw kind en deze snel te behandelen met een snelwerkende bron van glucose, zoals een suikerhoudende drank, glucosetabletten of snoepjes, omdat hypoglycemie zeer gevaarlijk kan zijn. [2]

Over het algemeen is sprake van een hypo wanneer de glucose van uw kind gelijk is aan of lager dan 3,9 mmol/l. [7] Kinderen kunnen echter symptomen ontwikkelen naarmate hun glucose daalt. [7]

De tekenen en symptomen van hypoglycemie bij kinderen zijn:

  • Meer honger
  • Hoofdpijn
  • Misselijkheid
  • Vermoeidheid
  • Koud, zweterig, bleek, beverig en onwel
  • Verward, moeite met concentreren
  • Wazig zicht
  • Gedragsstoornissen, waaronder prikkelbaarheid en huilen
  • Nachtmerries en rusteloze slaap
  • Onduidelijke spraak 
  • Duizeligheid en wankel op hun benen
  • Slaperig en moeilijk te wekken 
  • Verminderd bewustzijn en in zeldzame gevallen coma
  • Toevallen [7]

De symptomen kunnen echter subtiel zijn en verschillen tussen kinderen. Ga altijd voorzichtig te werk en praat met uw diabetesteam, zodat u zich zeker voelt bij het herkennen en behandelen van hypo's. [5, 7]

Hoe de bloedglucosewaarden bij kinderen te controleren

Bij kinderen omvatte het testen van bloedglucose van oudsher het thuis controleren van glucosewaarden met behulp van capillaire bloedglucosetests, evenals regelmatige bloedtests om geglyceerd hemoglobine (HbA1c) te meten. [1, 5] 

Continue glucosemonitors (CGM) komen echter steeds uitgebreider beschikbaar. Ze zorgen voor een betere controle van diabetes,  minder kopzorgen en een lagere zorglast voor sommige kinderen met diabetes. [8]

Hier vindt u de drie methoden om de bloedglucosewaarden bij kinderen te controleren meer in detail:

Het gebruik van vingerpriktests om de glucosewaarde bij kinderen te controleren

Met zelfcontrole van de bloedglucosewaarden (SMBG) kunt u de glucosewaarden van uw kind thuis snel en nauwkeurig meten. [4] SMBG omvat het prikken in de vinger van uw kind met behulp van een lancet en het gebruik van een glucosemeter om zijn bloedglucosewaarde te meten, op dezelfde manier waarop een volwassene zich zou testen. [4, 5, 9] 

U moet een programma voor gestructureerd testen volgen - er zijn vier of meer testen per dag nodig voor kinderen met diabetes type 1. [4, 5] Het is van cruciaal belang om vaker te testen als uw kind aan lichaamsbeweging doet of zich niet goed voelt. [5]

In België beveelt de Diabetesliga deze streefwaarden aan voor optimale glucosebehandeling: 

  • Glucosewaarden vóór de maaltijd: 70-110 mg/dl
  • Glucosewaarden 2 uur na de maaltijd: < 180 mg/dl

De bloedglucosewaarden nabij de laagste waarden van dit bereik houden, helpt uw kind de laagst mogelijke HbA1c te krijgen. Dit moet echter worden afgewogen tegen andere factoren, waaronder het risico dat zijn bloedglucose te laag wordt. [5]

HbA1c-tests

De HbA1c-bloedtest geeft een maat voor de gemiddelde glucose van uw kind in de afgelopen twee tot drie maanden. [9] Zorgverleners willen misschien vaker testen als uw kind moeite heeft om zijn bloedglucose onder controle te houden. [5] 

Het diabetesteam van uw kind zal echter een HbA1c-doel stellen, rekening houdend met zijn activiteiten, eventuele andere ziekten en het risico op hypoglycemie. [5] Zij zullen met u samenwerken om dit doel te bereiken. [5]

Continue glucosecontrole (CGM)

Continue glucosecontrole (ook gekend als CGM) controleert de glucosewaarde van uw kind dag en nacht. [9, 10] 

Er wordt een klein apparaatje geïmplanteerd, meestal in de bovenarm of de buik, om de glucosewaarde continu te meten. [9, 10] Het apparaat gebruikt een kleine sensor die onder de huid wordt ingebracht om informatie over te dragen naar een monitor, die 24 uur per dag kan worden afgelezen, zodat u de glucosewaarden en patronen kunt zien en schommelingen in de bloedglucosewaarde kunt vaststellen. [9, 10] Veel apparaten sturen waarschuwingen of alarmen als ze complicaties zoals hypoglycemie opmerken. [10]

Onderzoek toont aan dat CGM de gezondheid en kwaliteit van leven van kinderen met diabetes en hun familie ten goede komt. [8, 11] Dit zijn: minder pijn en ongemak door vingerprikken, betere diabetescontrole en minder zorgen voor ouders of verzorgers wanneer het kind op school of bij anderen is, of slaapt. [8, 11]

CGM is echter niet voor elk kind geschikt. 

In onderzoek hebben sommige families opgemerkt dat hun kind zich zorgen maakt over het inbrengen en verwijderen en dat ouders zich zorgen maakten over nauwkeurigheid en technische problemen. [8] CGM kan ook duurder zijn dan traditionele vingerpriktests, vooral als het niet gedekt wordt door de verzekering of gezondheidszorg. [8, 10] 

Het controleren van de bloedglucosewaarde bij kinderen kan intimiderend lijken als uw kind net de diagnose van diabetes heeft gekregen, maar met behulp van uw diabeteszorgteam kunt u leren hoe u samen de aandoening onder controle kunt houden. 

Bronnen

  1. Danne T, Nimri R, Battelino T, Bergenstal RM, Close KL, DeVries JH, Garg S, Heinemann L, Hirsch I, Amiel SA, Beck R, Bosi E, Buckingham B, Cobelli C, Dassau E, Doyle FJ 3rd, Heller S, Hovorka R, Jia W, Jones T, Kordonouri O, Kovatchev B, Kowalski A, Laffel L, Maahs D, Murphy HR, Nørgaard K, Parkin CG, Renard E, Saboo B, Scharf M, Tamborlane WV, Weinzimer SA, Phillip M. International Consensus on Use of Continuous Glucose Monitoring. Diabetes Care. 2017 Dec;40(12):1631-1640. DOI: 10.2337/dc17-1600. PMID: 29162583; PMCID: PMC6467165. Available from: https://care.diabetesjournals.org/content/diacare/40/12/1631.full.pdf
  2. International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas, 9th edn. Brussels, Belgium: 2019. Available at: https://www.diabetesatlas.org
  3. Los E, Wilt AS. Diabetes Mellitus Type 1 In Children. [Updated 2021 Aug 5]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan-.
    Available on: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441918/#_NBK441918_pubdet_
  4. Janet Silverstein, Georgeanna Klingensmith, Kenneth Copeland, Leslie Plotnick, Francine Kaufman, Lori Laffel, Larry Deeb, Margaret Grey, Barbara Anderson, Lea Ann Holzmeister, Nathaniel Clark. Care of Children and Adolescents With Type 1 Diabetes, Diabetes Care Jan 2005, 28 (1) 186-212; DOI: 10.2337/diacare.28.1.186
    Available on: https://care.diabetesjournals.org/content/diacare/28/1/186.full.pdf
  5. NICE guideline: Diabetes (type 1 and type 2) in children and young people: diagnosis and management. Published: 1 August 2015
    www.nice.org.uk/guidance/ng18
  6. Type 1 Diabetes High Blood Sugar Symptoms: Hyperglycemia Symptoms, JDRF. Last accessed 23/12/2021:
    https://www.jdrf.org/t1d-resources/about/symptoms/blood-sugar/high/
  7. Clarke W, Jones T, Rewers A, Dunger D, Klingensmith GJ. Assessment and management of hypoglycemia in children and adolescents with diabetes. Pediatric Diabetes 2009: 10 (Suppl. 12): 134–145. https://doi.org/10.1111/j.1399-5448.2009.00583.x
    Available on: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1399-5448.2009.00583.x
  8. Karakuş KE, Sakarya S, Yeşiltepe Mutlu G, Berkkan M, Muradoğlu S, Can E, Gökçe T, Eviz E, Hatun Ş. Benefits and Drawbacks of Continuous Glucose Monitoring (CGM) Use in Young Children With Type 1 Diabetes: A Qualitative Study From a Country Where the CGM Is Not Reimbursed. J Patient Exp. 2021 Dec 2;8:23743735211056523. doi: 10.1177/23743735211056523. PMID: 34881352; PMCID: PMC8646182.
  9. NICE Guidelines: Having your blood glucose checked: HbA1c in Type 1 diabetes in adults: diagnosis and management [NG17]. Published August 2015:
    https://www.nice.org.uk/guidance/ng17/ifp/chapter/having-your-blood-glucose-checked-hba1c
  10. Mathew TK, Tadi P. Blood Glucose Monitoring. [Updated 2021 Aug 11]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Published; 2021 Jan-. Available on: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK555976/
  11. Tanenbaum ML, Zaharieva DP, Addala A, Ngo J, Prahalad P, Leverenz B, New C, Maahs DM, Hood KK. 'I was ready for it at the beginning': Parent experiences with early introduction of continuous glucose monitoring following their child's Type 1 diabetes diagnosis. Diabet Med. 2021 Aug;38(8):e14567. DOI: 10.1111/dme.14567. Epub 2021 Apr 21. PMID: 33772862; PMCID: PMC8480902. Available on: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8480902/
Show me:
All
6866

Bloedglucosecontrole: Een uitgebreide handleiding

Bloedglucosecontrole: Een uitgebreide handleiding

Als u onlangs de diagnose diabetes hebt gekregen, wilt u misschien meer weten over bloedglucosecontrole, zoals wat het is, hoe het werkt en de verschillende soorten glucosecontroleapparaten. 

Meer informatie over bloedglucosecontrole vindt u in onze onderstaande handleiding.

Wat is bloedglucosecontrole en waarom is het belangrijk?

Wanneer u met diabetes leeft, is regelmatige glucosecontrole essentieel om u te helpen uw bloedglucosewaarden (suikerwaarden) onder controle te houden, uw gezondheid te behouden en de complicaties van diabetes op de lange termijn te verminderen. [1]

Bloedglucosewaarden die te hoog of te laag zijn, kunnen mogelijk complicaties op de lange en korte termijn veroorzaken die van invloed kunnen zijn op uw huidige en toekomstige gezondheid en die zelfs levensbedreigend kunnen zijn. [2] 

Bloedglucosecontrole is het proces waarbij u controleert hoeveel glucose er in uw bloed zit, om ervoor te zorgen dat uw waarden niet te hoog of te laag worden. [3]

Regelmatige glucosetests helpen u leren hoe uw voedsel, lichaamsbeweging, ziekte en stress uw glucosewaarden beïnvloeden, zodat u met professionele zorgverleners kunt samenwerken om uw behandeling aan te passen, uw dieet te plannen en uw diabetes met vertrouwen actief onder controle te houden. [2, 3]

Soorten bloedglucosetests

Van oudsher bestaan bloedglucosetests uit twee verschillende soorten tests: zelfcontrole van de bloedglucosewaarden (SMBG) - wat u thuis zelf doet - en bloedtests om uw geglyceerde hemoglobine (HbA1c) te meten, die worden uitgevoerd door een medische zorgverlener. [1, 2]

Hieronder staat hoe beide soorten bloedglucosetests werken en wat ze doen. 

Zelfcontrole van bloedglucosewaarden (SMBG)

Zelfcontrole van de bloedglucosewaarden omvat regelmatige vingerpriktests (meerdere keren per dag), en vervolgens het gebruik van een thuistestkit om de bloedglucose op dat moment te meten. [3] 

Het op deze manier testen van uw eigen bloedglucose kan thuis of onderweg worden gedaan, zonder professionele hulp. Uw diabeteszorgteam zal u leren hoe u de test moet uitvoeren en hoe u op basis van de resultaten moet handelen. [3]

Het volgen van een gestructureerd zelfcontroleregime kan u helpen uw diabetes beter onder controle te houden en uw glucosewaarden zo dicht mogelijk bij normaal te houden wanneer u diabetes type 1 of type 2 hebt. [3] Periodiek testen biedt echter alleen een momentopname van uw bloedglucose; het kan geen problemen vaststellen tussen vingerprikken in, en geen dreigende episoden van hypoglycemie voorspellen. [1]

HbA1c-tests

HbA1c-tests (of geglyceerde hemoglobinetesten) zijn bloedtests die uw gemiddelde bloedglucosewaarden in de afgelopen twee tot drie maanden aangeven. [3] 

Uw huisarts of diabeteszorgteam zal de test regelmatig plannen, om te controleren of u uw diabetes goed onder controle houdt. [3] Het doel voor de meeste mensen met diabetes type 1 is 48 mmol/mol (6,5%) of lager, maar uw zorgverleners zullen uw doel aanpassen aan uw diabetes en uw behoeften. [3]

De HbA1c is een zeer nuttige test en is de aanbevolen manier om diabetescontrole te beoordelen en uw risico op het ontwikkelen van complicaties te voorspellen. [4] 

Het heeft echter enkele beperkingen; het geeft slechts een gemiddelde van uw glucosewaarden en detecteert geen snelle veranderingen, zoals episoden van een hoog of laag glucose en hyperglykemie na het eten [1, 4]. Bovendien kan de test onbetrouwbaar zijn als u lijdt aan bepaalde aandoeningen zoals anemie of hemoglobinopathieën (genetische bloedaandoeningen) of zwanger bent, en kan ook worden beïnvloed door genetica of etnische afkomst. [1, 4]

Soorten bloedglucosecontrole (en apparaten)

Voor mensen met diabetes kan regelmatige glucosemeting een ongemakkelijke en onaangename verplichting in het leven zijn. [5] Nieuwe technologieën bieden echter doeltreffendere en comfortabelere manieren om de bloedglucosewaarden vierentwintig uur per dag te controleren en te reguleren. [1, 3, 5]

Bloedglucosecontrole — met name continue glucosecontrole (CGM) — biedt een handige, uitgebreide beoordeling van de bloedglucosewaarden en verbeterde behandeling. [4]

Er zijn verschillende glucosecontroleapparaten beschikbaar voor mensen met diabetes. [4, 5] Hieronder gaan we dieper in op deze drie opties voor bloedglucosecontrole.

Continue glucosecontrole (CGM)

Continue glucosecontrole of CGM is een innovatieve manier om uw bloedglucose 24 uur per dag te controleren. [3] Een geïmplanteerd apparaat (dat gebruikmaakt van een kleine sensor die onder de huid wordt ingebracht) test uw glucosegehalte continu, dag en nacht, zelfs als u slaapt. [2, 3, 4] 

De sensor geeft de resultaten via een zender door aan een monitor, zodat u realtime glucoseniveaus kunt zien, glucosepatronen en spot-schommelingen in de bloedglucosewaarden kunt identificeren. [2, 3, 4] Veel CGM-apparaten kunnen alarmen of waarschuwingen sturen als ze problemen detecteren zoals hypoglycemie. [2]

Het apparaat meet de glucose in uw interstitieel vocht (de vloeistof die de cellen in uw lichaam omringt) in plaats van uw bloedglucosewaarden. [2, 4] Er is een lichte vertraging tussen glucoseveranderingen in dit interstitieel vocht en uw bloedsomloop, dus uw CGM-glucosemeting kan verschillen van een vingerprikresultaat. [2, 4] Dit betekent dat CGM-metingen mogelijk niet altijd een betrouwbare indicator zijn voor snel veranderende bloedglucosewaarden. Mogelijk moet u een vingerprik doen om het apparaat te kalibreren en belangrijke beslissingen te nemen over uw diabetesbehandeling. [1, 4]

Een ander nadeel van CGM is dat sensoren en machines relatief duur kunnen zijn, waardoor ze een minder haalbare optie zijn voor degenen die geen gesubsidieerde gezondheidszorg hebben. [2] 

Onderzoek toont echter aan dat CGM een verbetering is in traditionele zelfcontrole. [4] Het gebruik van een apparaat voor continue glucosecontrole kan uw diabetesbehandeling verbeteren - uw risico op hypoglycemie of hyperglycemie verminderen, uw Hba1c verminderen en beschermen tegen complicaties op de lange termijn. [4] 

Flash glucosecontrole 

Flash glucosecontrole (FGM) wordt soms intermitterend gescande continue glucosecontrole (isCGM) genoemd. [6, 7] 

Net als bij CGM meten flash-glucosemonitors uw glucosewaarden zonder in uw vinger te prikken - met behulp van een kleine sensor die net onder uw huid wordt geïmplanteerd en die de glucosewaarden in het vocht rond uw cellen scant. [7] Deze wordt maximaal 14 dagen gedragen. [7]

In tegenstelling tot een CGM meet en toont de flash-monitor echter niet continu glucosemetingen. [7] In plaats daarvan krijgt u alleen metingen naar behoefte, vooral wanneer u met tussenpozen uw sensor scant. [6, 7]

De nauwkeurigheid van flash glucosecontroleapparaten wordt over het algemeen beschouwd als goed, en onderzoeken tonen aan dat ze het diabetesbeheer en de kwaliteit van leven kunnen verbeteren en tegelijkertijd het risico op diabetesgerelateerde complicaties kunnen verminderen. [7] Ze vertegenwoordigen ook een goedkoper en degelijk alternatief voor sommige mensen met diabetes, waar van toepassing. [7]

Flash-apparaten hebben echter enkele nadelen - ze zijn over het algemeen niet zo nauwkeurig als nieuwere CGM-apparaten en kunnen niet worden aangesloten op een insulinepomp. [7] Ze waarschuwen ook niet altijd voor hypo- of hyperglycemie, in tegenstelling tot veel CGM-systemen. [7] Desondanks evolueert de bewakingstechnologie snel en worden alarmen toegevoegd aan nieuwere flash-modellen. [6, 7]

Hybrid Closed-Loop Technologie

Een Hybrid Closed-Loop Systeem dat correct wordt gebruikt, is het meest geavanceerde systeem dat beschikbaar is voor insulinetoediening voor mensen met diabetes. [8] 

Hybrid Closed-Loop systemen gebruiken een computeralgoritme om glucosemetingen uit te voeren met een continue glucosemonitor, de benodigde dosis insuline te berekenen en de insuline toe te dienen via een insulinepomp. [8, 9]

Het systeem past de achtergrondsnelheid van insuline automatisch aan wanneer uw bloedglucose te laag of te hoog wordt. [9] Het werkt continu — zelfs als u slaapt — door de luscyclus om de 5-12 minuten met regelmatige tussenpozen te herhalen (afhankelijk van het gebruikte systeem). [9] 

Uit wetenschappelijke studies blijkt dat hybride gesloten-lussystemen de glucosewaarden beter onder controle houden, het risico op hypo’s verminderen, de kwaliteit van leven verbeteren en het beheer van diabetes type 1 gemakkelijker maken. [8, 9]

Hybride gesloten-lussystemen betekenen echter werk en hebben wel degelijk nadelen. U moet nog steeds de koolhydraten in uw voedsel tellen en extra insulinedoses programmeren bij uw maaltijden. [9] Lichaamsbeweging, alcohol, koolhydraatrijke en vetrijke maaltijden blijven allemaal lastig te regelen, zelfs met hybride gesloten-lussystemen, dus behandelingsstrategieën moeten worden afgestemd op uw individuele behoeften. [9] Ook zijn training en ondersteuning van professionele zorgverleners nodig. [9]

Wie zou baat kunnen hebben bij bloedglucosecontrole?

Veel mensen met diabetes kunnen baat hebben bij bloedglucosecontrole met behulp van een van de bovenstaande methoden. Minder pijnlijke vingerprikken, betere diabetesbehandeling en minder gevaarlijke episoden van hypoglycemie kunnen de gezondheid en het welzijn van gebruikers verbeteren. [4, 6, 7, 8, 9] 

Sinds jan 2021: Het Hybrid Closed-Loop Systeem is momenteel alleen beschikbaar voor patiënten onder de “Overeenkomst inzake geavanceerde of dure technologie bij de diabetespatiënt” [10]. Alleen die diabetescentra komen in aanmerking voor deze studie: https://www.inami.fgov.be/SiteCollectionDocuments/lijst_centra_gdt_liste_centres_tao.pdf

Kenmerken van deze patiënten: 

  • Intensief behandeld met MDI of insulinepomp, 
  • Slagen er niet in om stabiele glucosewaarden te handhaven (of deze onder controle te houden, maar ten koste van hun kwaliteit van leven).
  • Zijn gemotiveerd om de behandeling nauwgezet te volgen met een door hun endocrinoloog-diabetoloog voorgeschreven technologie. 
  • Stemmen ermee in om bepaalde gegevens van hun diagnostiek en behandeling te delen voor een wetenschappelijke evaluatie van de technologie.

Bronnen

  1. Danne T, Nimri R, Battelino T, Bergenstal RM, Close KL, DeVries JH, Garg S, Heinemann L, Hirsch I, Amiel SA, Beck R, Bosi E, Buckingham B, Cobelli C, Dassau E, Doyle FJ 3rd, Heller S, Hovorka R, Jia W, Jones T, Kordonouri O, Kovatchev B, Kowalski A, Laffel L, Maahs D, Murphy HR, Nørgaard K, Parkin CG, Renard E, Saboo B, Scharf M, Tamborlane WV, Weinzimer SA, Phillip M. International Consensus on Use of Continuous Glucose Monitoring. Diabetes Care. 2017 Dec;40(12):1631-1640. doi: 10.2337/dc17-1600. PMID: 29162583; PMCID: PMC6467165. Available from: https://care.diabetesjournals.org/content/diacare/40/12/1631.full.pdf
  2. Mathew TK, Tadi P. Blood Glucose Monitoring. [Updated 2021 Aug 11]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Published; 2021 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK555976/
  3. NICE Guidelines: Having your blood glucose checked: HbA1c in Type 1 diabetes in adults: diagnosis and management [NG17]. Published August 2015:
    https://www.nice.org.uk/guidance/ng17/ifp/chapter/having-your-blood-glucose-checked-hba1c
  4. Ajjan R, Slattery D, Wright E. Continuous Glucose Monitoring: A Brief Review for Primary Care Practitioners. Adv Ther. 2019 Mar;36(3):579-596. doi: 10.1007/s12325-019-0870-x. Epub 2019 Jan 18. PMID: 30659511; PMCID: PMC6824352.
  5. Villena Gonzales W, Mobashsher AT, Abbosh A. The Progress of Glucose Monitoring-A Review of Invasive to Minimally and Non-Invasive Techniques, Devices and Sensors. Sensors (Basel). 2019 Feb 15;19(4):800. doi: 10.3390/s19040800. PMID: 30781431; PMCID: PMC6412701. Available on: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6412701/
  6. NICE Guideline: Type 1 diabetes in adults: diagnosis and management. Updated & reviewed November 2021:
    https://www.nice.org.uk/guidance/GID-NG10265/documents/draft-guideline
  7. Mancini G, Berioli MG, Santi E, Rogari F, Toni G, Tascini G, Crispoldi R, Ceccarini G, Esposito S. Flash Glucose Monitoring: A Review of the Literature with a Special Focus on Type 1 Diabetes. Nutrients. 2018 Jul 29;10(8):992. doi: 10.3390/nu10080992. PMID: 30060632; PMCID: PMC6115764. Available on: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6115764/
  8. Leelarathna, Lalantha & Choudhary, Pratik & Wilmot, Emma & Lumb, Alistair & Street, Tim & Kar, Partha & Ng, Sze. (2020). Hybrid Closed‐loop therapy: Where are we in 2021?. Diabetes, Obesity and Metabolism. 23. 10.1111/dom.14273
  9. Hartnell, S., Fuchs, J., Boughton, C.K. and Hovorka, R. (2021), Closed-loop technology: a practical guide. Pract Diab, 38: 33-39. https://doi.org/10.1002/pdi.2350
  10. RIZIV - Diabetes: tegemoetkoming in de kosten van het gebruik van geavanceerde of dure technologieën in een gespecialiseerd centrum
Show me:
All
5451

Insulinepompen vs. injecties: wat is het verschil?

Insulinepompen vs. injecties: wat is het verschil?

Als u onlangs de diagnose hebt gekregen van diabetes, weet u misschien niet wat de verschillende manieren zijn waarop u de aandoening kunt behandelen, zoals insulinepomptherapie of dagelijkse injecties. U zult waarschijnlijk willen weten wat het verschil is tussen uw opties en wat voor u het meest geschikt is, vooral als het gaat om de meest populaire diabetesbehandelingen - insulinepompen vs. injecties.

Of u nu gewend bent aan het leven met diabetes type 1 of onlangs gediagnosticeerd bent met de aandoening, het kan helpen om de verschillen te kennen tussen insulinepomptherapie en dagelijkse injecties. 

In dit artikel bekijken we de voor- en nadelen van deze behandelingen om u te helpen uw opties te begrijpen en de meest geschikte manier te ontdekken om uw diabetes in uw dagelijks leven onder controle te houden.

Insulinetherapie voor diabetes type 1

Insuline is een hormoon dat in uw alvleesklier wordt aangemaakt en dat uw lichaam helpt om de bloedglucosewaarden (suiker) te regelen en glucose voor energie te gebruiken. [1] Als u diabetes type 1 hebt, maakt uw alvleesklier niet genoeg, of geen, insuline aan. [1, 2]

Insulinetherapie wordt gebruikt om stabiele glucosewaarden in het lichaam te handhaven en diabetes onder controle te houden. [1] 

Onderzoek toont aan dat intensieve insulinetherapie een goede bloedglucoseregulatie mogelijk maakt. [1, 3] Dit kan helpen bij het voorkomen van diabetescomplicaties, waaronder retinopathie, neuropathie, nefropathie en cardiovasculaire ziekte en u helpen goed te leven met diabetes. [1, 3] Maar wat is de meest geschikte manier om de insuline die u nodig hebt toe te dienen?

Er zijn een paar opties voor insulinetherapie. Van oudsher bestaat insulinetherapie voor diabetes uit dagelijkse injecties met insuline. [1] Voor mensen die injectieschema’s gebruiken, moeten dagelijkse activiteiten rond insuline-injecties en een strikte maaltijdenstructuur worden georganiseerd. [1] 

Insulinepompen daarentegen vormen een andere behandeling die, relatief recent, snel is ontwikkeld om regelmatige dosissen snelwerkende insuline te geven die de natuurlijke insulinesecretie nauwkeuriger imiteren. [3] Dit stelt patiënten in staat om een nauwgezette bloedglucosebehandeling te bereiken terwijl het risico op hypoglycemie zoveel mogelijk wordt beperkt. [3]

Wat is dagelijkse insuline-injectietherapie?

Dagelijkse injecties zijn een manier om diabetes te behandelen met twee of meer insuline-injecties per dag. [4] U kunt een van de twee soorten insulineschema’s gebruiken, afhankelijk van uw diabetesbehoeften, levensstijl en voorkeuren - ofwel meerdere dagelijkse injecties (MDI) ofwel een tweemaal daags schema van gemengde insuline. [4] Er zijn verschillende soorten insuline, gekenmerkt door hun snelheid van aanvang en werkingsduur. [1]

Meerdere dagelijkse injecties (MDI) is het voorkeursrschema voor alle volwassenen met diabetes type 1, volgens NICE. [4] Ook gekend als het basaal-bolusschema, injecteert u twee soorten insuline — langwerkende insuline plus snelwerkende insuline — via meerdere dagelijkse injecties. [4] 

U dient meestal tweemaal daags langwerkende of middellangwerkende (gekend als “basale”) insuline toe. [4] Deze basale insuline bootst de achtergrondafscheiding van insuline uit de alvleesklier na tussen maaltijden. [4] U injecteert ook snelwerkende (gekend als “bolus”) insuline vóór het eten - ongeveer 10-15 minuten voor een maaltijd. [4] Deze snelwerkende bolusinjecties helpen uw lichaam om te gaan met koolhydraten en om glucosepieken na maaltijden te voorkomen, en worden meestal drie keer per dag genomen bij de hoofdmaaltijden. [4]
Het gemengde schema staat ook bekend als tweefasen- of tweemaal daagse insuline-injecties. Bij dit schema kan het gaan om het twee keer per dag injecteren van een mengsel van kort- en middellangwerkende insuline, vóór het ontbijt en het avondeten. [4]

Het MDI-schema is niet voor iedereen geschikt, dus soms worden in plaats daarvan tweemaal daagse injecties aanbevolen. [4]

Wat is insulinepomptherapie?

Insulinepomptherapie (ook gekend als continue subcutane insuline-infusie of CSII) maakt gebruik van een klein digitaal apparaatje om 24 uur per dag snelwerkende insuline onder uw huid toe te dienen. [3] Insuline wordt afgeleverd via een fijne canule die onder de huid wordt ingebracht en op zijn plaats wordt gehouden met kleefmiddel. [3] Dit levert een constante voorraad basale insuline en u kunt bolussen insuline toevoegen wanneer u eet. [3] 

Insulinepompen reproduceren de natuurlijke insulineafgifte van het lichaam beter, wat helpt om de bloedglucosespiegels te stabiliseren en de kwaliteit van leven te verbeteren. [3]

Insulinepompen zorgen voor een nauwkeurigere insulinedosering, een betere glucosebeheersing en een flexibelere levensstijl. [3] Diabetesexperts hebben ze beschreven als een van de belangrijkste ontwikkelingen in de behandeling van diabetes in de afgelopen vijftig jaar. [3]

Hoewel een minderheid van de mensen met diabetes pompen heeft, blijft de insulinepomptherapie toenemen, vooral bij kinderen en jongeren. [2] 

Insulinepompen vs. injecties, voor- en nadelen

Als u diabetes type 1 hebt, wordt u mogelijk de keuze geboden tussen het gebruik van een insulinepomp en meerdere dagelijkse injecties. Kiezen tussen deze twee kan moeilijk zijn, vooral als u niet veel weet over deze behandelingen, en daarom is het nuttig om te weten wat de voor- en nadelen van beide zijn.

Hieronder vindt u enkele van de belangrijkste voor- en nadelen van het gebruik van een insulinepomp, zodat u een betere keuze kunt maken tussen een pomp en MDI’s.

Voordelen van insulinepompen

Hier zijn enkele voordelen van het gebruik van insulinepompen:

  • Een insulinepomp kan uw bloedglucose stabiliseren en diabetes beter onder controle houden dan meerdere dagelijkse injecties. Uit een overzicht van wetenschappelijke studies naar insulinepomptherapie bleek dat pompen de HbA1c-waarden verlagen (uw gemiddelde bloedglucosewaarden over de afgelopen twee tot drie maanden), vooral wanneer deze uitgangswaarden hoog waren, bij volwassenen, kinderen en tieners met diabetes type 1. [1]
  • Een pomp kan diabetessymptomen en het risico op ernstige hypoglycemie verminderen in vergelijking met MDI. [2, 3]
  • Insulinepompen kunnen u autonomie geven, meer flexibiliteit bij maaltijden, lichaamsbeweging en levensstijl, en de slaap verbeteren — het psychisch welzijn verbeteren en de kwaliteit van leven verbeteren, of u nu een volwassene of kind bent met diabetes type 1. [1, 2, 3]
  • U vervangt de canule om de twee tot drie dagen, wat veel minder toepassingen betekent in vergelijking met injecties. [1]
  • Vanwege een betere behandeling van diabetes kunnen pompen bescherming bieden tegen complicaties van diabetes op de lange termijn. [1] Observationeel bewijs heeft ook een lagere mortaliteit aangetoond bij pompgebruikers. [5]
  • Pompen zijn flexibel; u kunt verschillende snelheden van basale insuline overdag en 's nachts programmeren en de insulinetoediening nauwkeurig instellen om de glycemiecontrole te optimaliseren en de behandeling te individualiseren. [3] U kunt ook snel en discreet extra bolussen insuline toevoegen, zonder dat er een injectie nodig is. [3]
  • Pomptechnologie evolueert snel. [3] Pompen kunnen integreren met continue glucosemonitoring (CGM) en “intelligente” insulinepompen kunnen insuline bij hypoglycemie onderbreken. [3] Innovatieve hybride gesloten-lussystemen kunnen insulinetoediening automatiseren, waardoor het gemakkelijker wordt om uw diabetes onder controle te houden en glucosedoelen te behalen. [3]

Nadelen van insulinepompen

Hieronder staan enkele nadelen van het gebruik van insulinepompen en de redenen waarom u de voorkeur kan geven aan dagelijkse injecties:

  • U moet leren hoe u koolhydraten moet tellen, dosissen moet berekenen en de pomp effectief moet gebruiken en het kan even duren om u bekwaam en zelfverzekerd te gaan voelen. [3] 
  • Het programmeren van de pomp kan lastig zijn als u slecht ziet of minder handig bent. [3]
  • U moet uw bloedglucose vier tot zes keer per dag testen of een continue glucosemonitor gebruiken. [3]
  • Misschien vindt u het niet fijn om een medisch apparaat op uw lichaam te dragen. Sommige mensen vinden pompen onprettig en vastgemaakte pompen kunnen aan kleding haken. [3] Pompen kunnen ook zichtbaar zijn in nauwsluitende kleding.
  • Er is een klein risico op het ontwikkelen van een huidinfectie door de canule. [1]
  • U kunt een allergische reactie ontwikkelen op het kleefmiddel. [3]
  • Er bestaat een risico op hyperglycemie of diabetische ketoacidose als de pomp defect raakt of als de slang verstopt raakt. [1]

Insulinepompen vs. injecties: kiezen tussen de twee

Als we spreken over insulinepompen vs. injecties, gaat het om het vinden van de juiste behandeling voor u. 

Insulinepompen bieden veel voordelen ten opzichte van dagelijkse injecties, vooral als het gaat om kwaliteit van leven. Onderzoek toont ook aan dat pompen beter zijn in het onder controle houden van de bloedglucosewaarden, wat leidt tot minder diabetessymptomen en complicaties. [1, 2, 3, 5] 

Het dragen van een medisch apparaat zoals een pomp past echter niet bij iedereen. Het programmeren van de pomp kan moeilijk zijn en het kan enige tijd vergen om te leren hoe u de pomp bekwaam kunt gebruiken. Sommige gebruikers hebben ook problemen met het dragen van een pomp, zoals ongemak, blijven haken, infecties of allergische reacties. [1, 3] 

Op basis van uw geschiktheid voor verschillende behandelingen kan het helpen om met uw huisarts of een zorgverlener te praten. Ze kunnen u helpen de impact op zowel uw welzijn, dagelijks functioneren als toekomstige gezondheid te vergelijken [6] en advies geven over de beste optie voor u.

Bronnen:

  1. NICE Guidance on Continuous subcutaneous insulin infusion for the treatment of diabetes mellitus. Technology appraisal guidance [TA151]. Published in July 2008. www.nice.org.uk/guidance/ta151
  2. Al Shaikh, A. et al. (2020). Quality of Life in Children With Diabetes Treated With Insulin Pump Compared With Multiple Daily Injections in Tertiary Care Center. Clinical Medicine Insights: Endocrinology and Diabetes. DOI: 10.1177/1179551420959077.
  3. Cari Berget, Laurel H. Messer, Gregory P. Forlenza. A Clinical Overview of Insulin Pump Therapy for the Management of Diabetes: Past, Present, and Future of Intensive Therapy. Diabetes Spectrum Aug 2019, 32 (3) 194-204; DOI: 10.2337/ds18-0091
    https://spectrum.diabetesjournals.org/content/32/3/194
  4. Dorothy Abiola, Thozhukat Sathyapalan, David Hepburn (2016). Management of type 1 and type 2 diabetes requiring insulin. September 2016 Prescriber 27(9): 50-57, DOI:10.1002/psb.1500
  5. Louise R Curtis, K Alington, Helen L Partridge (2021). Insulin pumps: are services and health equity undermining technological progression? Pract Diab 38: 27-32. https://doi.org/10.1002/pdi.2349
  6. Jill Weissberg-Benchell, Jeanne Antisdel-Lomaglio, Roopa Seshadri. Insulin Pump Therapy. Diabetes Care Apr 2003, 26 (4) 1079-1087; DOI: 10.2337/diacare.26.4.1079
Show me:
All
7163

Wat is een Hybrid Closed-Loop Systeem? Een gedetailleerde gids

Wat is een Hybrid Closed-Loop Systeem? Een gedetailleerde gids

De diabetestechnologie ontwikkelt zich snel. [1] Een van die technologieën is het Hybrid Closed-Loop Systeem. [1, 2, 3]

Bij correct gebruik kan een Hybrid Closed-Loop Systeem de bloedglucose beter beheren, het risico op hypoglycemie verminderen en een betere kwaliteit van leven bieden aan mensen met diabetes type 1. [1, 4] Maar wat is een Hybrid Closed-Loop Systeem?

Onze gids beantwoordt deze vraag. Of u nu onlangs de diagnose diabetes hebt gekregen of meer wilt weten over dit nieuwe type insulinebeheer, u bent hier aan het goede adres.

In deze handleiding bekijken we hybride gesloten-lussystemen die momenteel beschikbaar zijn en veelbelovende volledig gesloten-lussystemen die nu worden ontwikkeld. [2]

Hieronder vindt u meer informatie over deze innovatieve diabetestechnologie.

Wat is een Hybrid Closed-Loop Systeem?

Een Hybrid Closed-Loop Systeem is een manier om diabetes te beheren. [1]

Hybride gesloten-lussystemen maken gebruik van innovatieve, kunstmatige technologie om de manier waarop de menselijke alvleesklier op natuurlijke wijze de bloedglucose reguleert na te bootsen - waarbij de insulinetoevoer automatisch wordt aangepast om de bloedsuikerspiegels onder controle te kunnen houden. [5]

Wat is de alvleesklier? 

Om te begrijpen hoe hybride gesloten-lussystemen werken, is het handig om iets meer over de alvleesklier te weten te komen.
 

De alvleesklier is een orgaan in de bovenbuik dat een cruciale rol speelt bij de spijsvertering en glucoseregulatie in het bloed. [6] Het scheidt hormonen af als insuline en glucagon, die de bloedsuikerspiegels stabiliseren en voorkomen dat ze te hoog of te laag worden. [6]

Wanneer uw bloedsuiker na het eten stijgt, geven de bètacellen in de alvleesklier insuline af, waardoor het lichaam glucose kan gebruiken en opslaan, wat op zijn beurt de bloedspiegels doet dalen. [6] Wanneer uw bloedsuikerspiegel daalt als u aan lichaamsbeweging doet of een tijdje niet hebt gegeten, geeft de alvleesklier glucagon af. Glucagon zorgt ervoor dat het lichaam opgeslagen glucose vrijgeeft om de bloedspiegels te verhogen en de functie van het lichaam te bevorderen. [6]

Wanneer u diabetes type 1 hebt, kan uw lichaam niet genoeg van het hormoon insuline aanmaken. [4] U moet insuline injecteren om uw glucosespiegel te stabiliseren en ervoor te zorgen dat uw cellen de glucose-energie krijgen die ze nodig hebben om te functioneren en in leven te blijven. Als u type 1 hebt, moet u uw insulinedosis aanpassen om uw glucose binnen het doelbereik te houden en diabetescomplicaties te voorkomen, waaronder oog- en nierschade, hartziekte, beroerte en amputaties. [4]

Een Hybrid Closed-Loop Systeem is gericht op het verbeteren van de bloedsuikercontrole door de werking van de alvleesklier na te bootsen, met enige input van de gebruiker. [1, 4] Hierdoor kunnen de tijd en inspanning die nodig zijn om uw diabetes te beheren worden teruggebracht. [1]

Hybrid Closed-Loop technologie 

Hybrid Closed-Loop zijn de meest geavanceerde insulinetoedieningssystemen die momenteel beschikbaar zijn. [4]

Hybrid Closed-Loop technologie maakt gebruik van een geavanceerd computerprogramma om glucosemetingen van een continue glucosemonitor (CGM) af te lezen, de benodigde insuline te berekenen en die insuline via een pomp toe te dienen. [4] 

Het systeem is ontworpen om de basale (achtergrond) snelheid van de insulinetoediening te meten en automatisch aan te passen als uw bloedglucose te laag of te hoog wordt. [1] Het worden “hybride” systemen of technieken genoemd omdat u als gebruiker nog steeds de koolhydraten in uw voedsel moet tellen en bolussen (snelwerkende dosissen) moet programmeren bij maaltijden. [1]

Hybrid Closed-Loop systemen bestaan uit drie onderdelen: een insulinepomp, een continue glucosemonitor en een algoritme [1]:

  • Een continue subcutane insuline-infusiepomp (CSII) is een digitaal apparaat dat dag en nacht een constante stroom insuline onder de huid levert. 
  • Een continue glucosemonitor (CGM) is een apparaat dat onder uw huid wordt geïmplanteerd en dat uw bloedsuikerspiegel 24 uur per dag om de paar minuten automatisch controleert. Het maakt gebruik van een draadloze zender om testresultaten naar een apparaat te sturen.
  • Het regelalgoritme is intelligente technologie, hetzij ingebed in de pomp, hetzij op een regeleenheid zoals een smartphone. Het communiceert met de CGM en de pomp, zodat ze kunnen samenwerken om uw diabetes te beheren. [1, 4, 5] 

Het algoritme reageert in real-time op uw glucosemetingen en berekent de dosis insuline die u nodig hebt. [1] Het communiceert dan met de pomp, waardoor de insulinetoedieningssnelheid wordt gewijzigd om uw bloedglucosewaarden stabiel te houden. [1] Het systeem houdt uw diabetes de hele dag onder controle, ook als u slaapt en uw niveaus niet kunt controleren. De cyclus wordt elke 5-12 minuten met regelmatige tussenpozen herhaald, afhankelijk van het systeem. [1]

Hoewel u met een Hybrid Closed-Loop Systeem niet zo vaak uw vinger hoeft te prikken, moet u uw diabetes nog steeds zelf beheren. Dit omvat het vooraf toedienen van bolussen voor koolhydraatbevattende maaltijden en snacks, het instellen van bolustimingen, het programmeren van de juiste alarminstellingen (deze systemen hebben alle alarmfuncties in verband met CGM) en het beheren van de behandeling voor hypoglycemie of hyperglycemie. [1]

De voor- en nadelen van Hybrid Closed-Loop technologie

Hybrid Closed-Loop technologie is nog relatief nieuw — insuline werd een eeuw geleden ontdekt [1, 3, 4] — en misschien wilt u meer weten over de voor- en nadelen van het gebruik van Hybrid Closed-Loop technologie voordat u overweegt om deze te gebruiken.

Voordelen van hybride gesloten-lussystemen

Uit onderzoek blijkt dat hybride gesloten-lussystemen aanvaardbare veiligheids- en werkzaamheidsprofielen hebben - het verbeteren van glucosebeheer, het verminderen van het risico op hypoglycemie (ook gekend als “hypo's”), en het verbeteren van de kwaliteit van leven voor mensen met diabetes type 1. [1] 

De voordelen zijn:

  • Beter glucosebeheer: hybride gesloten-lussystemen verlengen uw tijd binnen het glucosedoelbereik, waardoor toestanden van hypoglycemie of hyperglycemie worden verkort. [5] Beter glucosebeheer is gekoppeld aan een lager risico op ontwikkeling van complicaties van diabetes op lange termijn. [4] 
  • Lager risico op gevaarlijke hypoglycemie: bij zowel kinderen als volwassenen met diabetes type 1. [1]
  • Minder werk en stress: het beheren van diabetes kost tijd, werk en concentratie, wat een belasting kan zijn voor gebruikers en verzorgers. Een Hybrid Closed-Loop Systeem maakt diabetes minder veeleisend en biedt gebruikers wat vrije tijd. [1]
  • Flexibel voor uw levensstijl: een Hybrid Closed-Loop Systeem kan de kwaliteit van leven verbeteren, door u te helpen bij het sporten en flexibeler leven zonder dat u zich over hoge of lage glucosewaarden zorgen hoeft te maken. [1]
  • Meer welzijn: het gebruik van een Hybrid Closed-Loop Systeem kan zorgen voor een gerustgesteld gemoed, minder angst en een betere nachtrust. U kunt meer vertrouwen krijgen in het beheer van uw diabetes [1].

Nadelen van Hybrib Closed-Loop Systemen

Hieronder staan enkele nadelen van Hybrid Closed-Loop technologie:

  • Het is van groot belang om met het systeem te oefenen om het correct te kunnen gebruiken: essentiële aspecten van oefeningen en uitleg zijn onder meer instellingswijzigingen, een nauwkeurige koolhydraattelling, bolustiming, gebruik van alarmen, omgaan met lichaamsbeweging, alcohol en beheer van hypo's en hypers [1] Oefeningen zijn ook nodig om automode-afsluitingen, verbindingsproblemen en software-updates te minimaliseren, evenals uitleg over het interpreteren van gegevens. [4] 
  • U moet de canule regelmatig vervangen: om het risico op verminderde insulineabsorptie te minimaliseren en lipohypertrofie (abnormale groei van vet onder het oppervlak van de huid) te voorkomen. Lipohypertrofie kan van invloed zijn op de insulineopname en het bloedglucosebeheer verstoren. [1] 
  • Momenteel niet zo toegankelijk als andere methoden: de systemen zijn onder bepaalde omstandigheden beschikbaar (zie volgende rubriek). Hybrid Closed-Loop technologie kan ook duurder zijn dan een eenvoudige pomp of meerdere dagelijkse injecties. [4]
  • Realistische verwachtingen: het is essentieel om in te zien dat een Hybrid Closed-Loop Systeem, ondanks de geavanceerde technologie, toch minder doeltreffend is dan een natuurlijk orgaan. U moet het systeem beheren, uw bloedsuikerspiegel controleren, koolhydraten tellen en bolussen toevoegen. [4] 

Als u zich bewust bent van de belangrijkste voor- en nadelen van een Hybrid Closed-Loop Systeem, kunt u beslissen of u deze relatief nieuwe technologie wilt proberen. [3, 4] U kunt ook met uw huisarts of een zorgverlener praten om te zien wat hij/zij u aanraadt.

Wat is de toekomst van Closed-Loop technologie?

Het is een spannende tijd in de behandeling van diabetes en de toegang tot Closed-Loop technologie kan voor veel mensen met diabetes levensveranderend zijn. [1, 3, 4, 5]

Met een stabiele synthetische vorm van glucagonanaloog (een soort geneesmiddel dat wordt gebruikt bij de behandeling en het beheer van diabetes) kunnen er pompen gemaakt worden die insuline en glucagon infuseren, waardoor u extra beschermd bent tegen hypoglycemie. [1]

Bovendien kunnen nieuwe, sneller werkende insulines zorgen voor betere hybrid Closed-Loop systemen, waardoor snel wordt gereageerd op glucosetoenames tijdens het eten, zonder dat de gebruiker een bolus hoeft toe te voegen. [1]

Er is meer onderzoek en ontwikkeling op dit gebied nodig voordat we een volledig gesloten-lussysteem kunnen realiseren. [1] Een volledig gesloten-lussysteem zou ervoor zorgen dat u geen bolusdosissen hoeft toe te voegen bij het eten van een maaltijd of snack met koolhydraten. [1]

Zijn Hybrid Closed-Loop systemen verkrijgbaar in België?

Per jan 2021: Het Hybrid Closed-Loop Systeem is momenteel alleen beschikbaar voor patiënten onder de “overeenkomst inzake geavanceerde of dure technologie bij de diabetespatiënt”[7]. Alleen die diabetescentra op deze lijst komen in aanmerking voor deze studie:

Kenmerken van deze patiënten: 

  • Intensief behandeld met MDI of insulinepomp, 
  • Slagen er niet in om stabiele bloedsuikerspiegels te handhaven (of beheren, maar ten koste van de kwaliteit van leven)
  • Zijn gemotiveerd om de behandeling nauwgezet te volgen met een door hun endocrinoloog-diabetoloog voorgeschreven technologie. 
  • Stemmen ermee in om bepaalde gegevens van hun diagnostiek en behandeling te delen voor een wetenschappelijke evaluatie van de technologie.

 

Bronnen

  1. Hartnell, S., Fuchs, J., Boughton, C.K. and Hovorka, R. (2021). Closed-loop technology: a practical guide. Pract Diab, 38: 33-39. https://doi.org/10.1002/pdi.2350
    https://wchh.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/pdi.2350
  2. Messer LH. Why Expectations Will Determine the Future of Artificial Pancreas. Diabetes Technol Ther. 2018 Jun; 20(S2): S265-S268. DOI: 10.1089/dia.2018.0116. PMID: 29916739
  3. NHS to pilot artificial pancreas tech for people with type 1 diabetes, JDRF. Last accessed 04/01/2022: https://jdrf.org.uk/news/nhs-to-pilot-artificial-pancreas-tech-for-people-with-type-1-diabetes/
  4. Leelarathna, L., Choudhary, P., Wilmot, E., Lumb, A., Street, T., Kar, P., & Ng, Sze. (2020). Hybrid Closed‐loop therapy: Where are we in 2021?. Diabetes, Obesity and Metabolism. 23. 10.1111/dom.14273.
    https://www.researchgate.net/publication/347301993_Hybrid_Closed-loop_therapy_Where_are_we_in_2021
  5. Bekiari E., Kitsios K., Thabit H., Tauschmann M., Athanasiadou E., Karagiannis T. et al. Artificial pancreas treatment for outpatients with type 1 diabetes: systematic review and meta-analysis BMJ 2018; 361: k1310 doi:10.1136/bmj.k1310
    https://core.ac.uk/download/pdf/157857946.pdf
  6. Röder, P., Wu, B., Liu, Y., Han, W. (2016) Pancreatic regulation of glucose homeostasis. Experimental & Molecular Medicine, 48, e219. DOI:10.1038/emm.2016.6.
  7. RIZIV - Diabetes: tegemoetkoming in de kosten van het gebruik van geavanceerde of dure technologieën in een gespecialiseerd centrum
Show me:
All
6266

Insuline: wat is dat en hoe werkt het?

Insuline: wat is dat en hoe werkt het?

Insuline is een hormoon dat van nature door de alvleesklier wordt geproduceerd [1,2,3]. De naam komt van het Latijnse woord insula, wat “eiland” betekent [2,3,4], omdat het wordt geproduceerd door groepjes cellen die eilandjes van Langerhans [1,2,3] worden genoemd.

Insuline wordt voornamelijk gebruikt om de glycemie van het lichaam te reguleren, dat wil zeggen het glucosegehalte in het bloed. Het zorgt ervoor dat glucose in de lichaamscellen kan komen [2,3,5]. De cellen kunnen vervolgens de glucose als energiebron gebruiken [3].

Bij mensen die niet leven met diabetes wordt dit hormoon continu in kleine hoeveelheden geproduceerd [3,5,6]. Na een maaltijd verhoogt het lichaam binnen een uur de productie ervan om de cellen te helpen de glucose uit het voedsel te gebruiken [1,3,6].

Wanneer het lichaam geen insuline meer aanmaakt en/of de lichaamscellen daar resistent voor worden, kunnen de glucosespiegels in het bloed niet langer gereguleerd worden; er ontstaat dan diabetes [3,7]. Diabetes wordt gekenmerkt door hoge bloedglucosespiegels; dit noemen we hyperglykemie [3,7].

Bij mensen die leven met diabetes type 1 worden de cellen die verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van insuline (bètacellen) vernietigd door het eigen afweersysteem van het lichaam. Daardoor kan de alvleesklier deze niet meer produceren of slechts in zeer kleine hoeveelheden [3]. Diabetes type 2 daarentegen treedt op wanneer de lichaamscellen niet goed reageren op insuline en wanneer de alvleesklier deze niet in voldoende hoeveelheden kan produceren [3,4,5].

De evolutie van insuline

Insuline werd in 1921 ontdekt door Frederick Banting en Charles Best aan de Universiteit van Toronto, en werd in het begin onttrokken aan de alvleesklier van varkens, koeien en paarden [1,3,7,8].

In het begin van de jaren 80 slaagden onderzoekers erin om recombinante menselijke insuline te produceren in het laboratorium [3,7,8]. Dit werd in 1982 voor het eerst op de markt gebracht [2,3,4,8]. Het bleek zuiverder en minder allergeen te zijn dan dierlijke insuline, en de structuur ervan was vergelijkbaar met de insuline uit de menselijke alvleesklier [2,4]. 

De onderzoekers slaagden er vervolgens in om de structuur van menselijke insuline te veranderen, om de snelheid en duur van de werking te optimaliseren [2,3,4,5]. Deze gewijzigde insulines worden analogen genoemd en zijn sinds 1996 op de markt [2,5,6].

De verschillende soorten insuline

Tegenwoordig zijn er verschillende soorten insuline beschikbaar voor de behandeling van diabetes, met verschillende gradaties van snelheid en werkingsduur [3]:

  • Kortwerkende insuline, ook bekend als reguliere insulines; dit zijn menselijke insulines die in het laboratorium worden gemaakt. Ze beginnen gewoonlijk 30 minuten na toediening te werken en hebben een gemiddelde werkingsduur van ongeveer 6 uur [3,5,8].
  • Snelwerkende analogen, die zijn ontwikkeld om sneller (10-30 minuten na toediening) en korter (3 tot 5 uur) te werken dan de reguliere insuline. [3,4,5,7].
  • Middellang werkende insuline, die wordt gemaakt door reguliere insuline te combineren met protamines (een eiwit) of zink. Ze beginnen meestal binnen 1-2 uur na toediening te werken en kunnen ongeveer 20 uur actief blijven [1,3,5,8].
  • Langwerkende analogen, die zijn ontwikkeld om langer en met grotere stabiliteit te werken dan de middellangwerkende [4,5,7]. Langwerkende analogen hebben een werkingsduur van ongeveer 24 uur, en sommige “ultra-lange” werkende analogen kunnen actief blijven tot 42 uur [5,6].

De snelheid en werkingsduur van deze verschillende soorten kunnen variëren afhankelijk van een aantal factoren, waaronder de toegediende dosis, de temperatuur of de toedieningsplaats [5,6,8].

De rol van insuline bij de behandeling van diabetes

Insuline is van essentieel belang in de behandeling van diabetes type 1. In sommige gevallen kunnen mensen met diabetes type 2 het ook nodig hebben, vooral wanneer geneesmiddelen niet langer voldoende zijn om de bloedglucosespiegels in evenwicht te brengen [3,4,6,8,9]. Dit hormoon wordt onder de huid toegediend met een spuit, een pen of een pomp [1,4,6].

Het doel van de toediening ervan is om de natuurlijke functie van de alvleesklier na te bootsen, waardoor het lichaam de insuline krijgt die het nodig heeft gedurende de dag en na de maaltijd. Hierdoor kunnen mensen die zelf niet langer of niet genoeg insuline produceren, verhogingen van hun bloedglucose beperken [1,3,7].

Bronnen

  1. Allen D. Ruan CH, King B. & Ruan KH. Recent advances and near future of insulin production and therapy. FutureMed. Chem. (2019) 11(13), 1513–1517. doi: 10.4155/fmc-2019-0134.
  2. Ignazio Vecchio, Cristina Tornali, Nicola Luigi Bragazzi and Mariano Martini. The Discovery of Insulin: An Important Milestone in the History of Medicine. Front Endocrinol (Lausanne). 2018 Oct 23;9:613. doi: 10.3389/fendo.2018.00613. eCollection 2018.
  3. Ahmad K. Insulin sources and types: a review of insulin in terms of its mode on diabetes mellitus. J Tradit Chin Med. 2014 April 15; 34(2): 234-237. doi: 10.1016/s0254-6272(14)60084-4.
  4. Shahani S., Shahani L. Use of insulin in diabetes: a century of treatment. Hong Kong Med J. 2015 dec 21 (6): 553-9. doi: 10.12809/hkmj154557. Epub 2015 Nov 6.
  5. O M Selivanova, S Yu Grishin, A V Glyakina, A S Sadgyan, N I Ushakova, O V Galzitskaya. Analysis of Insulin Analogs and the Strategy of Their Further Development. Biochemistry (Mosc). 2018 Jan;83(Suppl 1):S146-S162. doi: 10.1134/S0006297918140122.
  6. Edyta Cichocka, Anna Wietchy, Katarzyna Nabrdalik, Janusz Gumprecht. Insulin therapy — new directions of research, Endokrynologia Polska, Tom/Volume 67; Numer/Number 3/2016. doi: 10.5603/EP.2016.0044.
  7. Adams GG, Meal A, Morgan PS, Alzahrani, QE, Zobel H, Lithgo R, et al. (2018) Characterisation of insulin analogues therapeutically available to patients. PLoS One. 2018 Mar 29;13(3):e0195010. doi: 10.1371/journal.pone.0195010. eCollection 2018.
  8. Wolfgang Landgraf, Juergen Sandow. Recombinant Human Insulins –Clinical Efficacy and Safety in Diabetes Therapy. Eur Endocrinol. 2016 Mar;12(1):12-17. doi: 10.17925/EE.2016.12.01.12. Epub 2016 Mar 15.
  9. James R LaSalle, Rachele Berria. Insulin therapy in type 2 diabetes mellitus: a practical approach for primary care physicians and other health care professionals. J Am Osteopath Assoc. 2013 Feb;113(2):152-62.
Show me:
All
7772

Hoe wordt u getest op diabetes?

Hoe wordt u getest op diabetes?

Lees verder om te weten te komen waaruit een diabetestest bestaat en wat de criteria zijn voor een positieve diagnose van diabetes.

Testen op diabetes type 1 en type 2

Uitzoeken of u diabetes heeft, houdt in dat een zorgverlener een bloedmonster afneemt om uw bloedglucose (suiker)-waarden te meten. Deze bloedtest kan worden uitgevoerd in een medisch laboratorium:

  • Na ten minste 8 uur vasten
  • Op elk moment van de dag
  • Na het drinken van een zoete drank (75 g glucose verdund in water) na een vastenperiode van ten minste 8 uur (zonder te eten, alcohol te drinken of te roken); deze test, de orale glucosetolerantietest (OGTT) genoemd, moet onder toezicht staan van een laboratorium [1,2,3,4,5].

Volgens de laatste richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organization, WHO) en de Internationale Diabetes Federatie (IDF) kunt u gediagnosticeerd worden met diabetes als uw bloedtestresultaten het volgende aantonen:

  • Uw bloedsuikerspiegel is 126 mg/dl (7,0 mmol/l) of hoger, toen de bloedtest werd uitgevoerd op een nuchtere maag
  • Uw bloedglucosewaarde is 200 mg/dl (11,1 mmol/l) of meer, wanneer de bloedtest op eender welk moment van de dag werd uitgevoerd
  • Uw bloedglucosewaarde is 200 mg/dl (11,1 mmol/l) of hoger twee uur na de OGTT
  • Uw HbA1c (geglyceerde hemoglobine) is gelijk aan of hoger dan 6,5% (48 mmol/mol), ongeacht of de bloedtest werd uitgevoerd op een lege maag. Daarbij moet worden opgemerkt dat in sommige gevallen (bijv. zwangerschap, ijzergebrek of milt-, lever- of nierziekte) HbA1c-waarden foutief kunnen zijn [1,2,3,4,5].

De resultaten moeten worden bevestigd door nog een of meerdere bloedtesten binnen 14 dagen na de eerste [1,2,3]. Als een positieve diagnose wordt bevestigd, kan rekening worden gehouden met andere indicatoren en deze worden geanalyseerd om te bepalen of het diabetes type 1 of type 2 betreft:

  • leeftijd;
  • body mass index (BMI);
  • symptomen;
  • de aanwezigheid in het bloed van auto-antilichamen gericht tegen de insulineproducerende cellen van de alvleesklier (de bètacellen in de eilandjes van Langerhans) [1,4,5].

Testen op prediabetes

Testen op prediabetes (wanneer er een hoog risico is op het ontwikkelen van diabetes type 2) kunnen ook worden uitgevoerd door het doen van één of meer bloedtesten [1,3,5].

Volgens de WHO en de meeste diabetesorganisaties tonen uw bloedtestresultaten een positieve diagnose van prediabetes als:

  • Uw nuchtere bloedglucosewaarde lager is dan 126 mg/dl (7,0 mmol/l) EN uw bloedglucose twee uur na de OGTT tussen 140 en 200 mg/dl (7,8-11,1 mmol/l) is
  • Uw nuchtere bloedglucose tussen 110 en 125 mg/dl (6,1-6,9 mmol/l) [5] is.

Opgemerkt dient te worden dat de screeningscriteria voor de Amerikaanse Diabetesassociatie (ADA) iets anders zijn dan de criteria voor de diagnose van prediabetes, met HbA1c-waarden tussen 5,7 en 6,4% (39-47 mmol/mol) en/of nuchtere bloedglucosewaarde tussen 100 en 125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) [1,3].

Screening op zwangerschapsdiabetes

De WHO en de internationale federatie van gynaecologie en verloskunde (International Federation of Gynaecology and Obstetrics, FIGO), definieert zwangerschapsdiabetes als diabetes die zich ontwikkelt of voor het eerst wordt gediagnosticeerd tijdens de zwangerschap (meestal na de 24e week) [2,3,5].

De screeningcriteria voor positieve diagnose van zwangerschapsdiabetes zoals gedefinieerd door de WHO zijn als volgt:

  • Een nuchtere bloedglucosespiegel van 92 mg/dl (5,1 mmol/l) of hoger
  • Een glucosetolerantietest die resulteert in een bloedglucosewaarde van 180 mg/dl (10,0 mmol/l) of hoger na één uur, en een bloedglucosewaarde van 153 mg/dl (8,5 mmol/l) of hoger na twee uur [2,3,5].

Als u ook maar de minste twijfel of vragen heeft, kan het nuttig zijn om contact op te nemen met uw huisarts. 

Bronnen

  1. Karly Pippitt, Marlana Li, Holly E Gurgle. Diabetes Mellitus: Screening and Diagnosis. Am Fam Physician. 2016 Jan 15;93(2):103-9.
  2. A. Petersmann and al. Definition, Classification and Diagnosis of Diabetes Mellitus. Exp Clin Endocrinol Diabetes 2019; 127 (Suppl 1): S1–S7. doi: 10.1055/a-1018-9078.
  3. American Diabetes Association. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes-2020. Diabetes Care 2020; 43(Suppl. 1):S14–S31. doi: 10.2337/dc20-S002.
  4. L.A. Dimeglio, C. Evans-Molina, R.A.Oram. Type 1 diabetes. Lancet. 2018 June 16; 391(10138): 2449–2462. doi:10.1016/S0140-6736(18)31320-5.
  5. IDF. Diabetes Atlas. 9th edition. 2019.
Show me:
All
5859
Abonneer op

Over Making Diabetes Easier

VitalAire zet zich in voor de verbetering van de kwaliteit van leven van mensen met diabetes. Onze teams voor thuiszorg bieden onze patiënten en hun naasten educatie, ondersteuning en personalisering van onze zorg. Onze missie: diabetes gemakkelijker maken.

#Makingdiabeteseasier

Our mission?

#Makingdiabeteseasier

Icon
Icon
Icon
Icon
x

Je verlaat deze site

Je staat op het punt de Making Diabetes Easier Website te verlaten.

Weet je dat zeker?

OK