Fruit en diabetes: wordt fruit aanbevolen?
Fruit is een integraal onderdeel van een gezond, evenwichtig dieet [1,2,3]. Als je diabetes hebt, kun je elk soort fruit eten. Wel kan het nuttig zijn om rekening te houden met het koolhydraatgehalte en het effect op de bloedsuikerwaarden [2,4,5].
Fruit: is het goed of slecht?
Fruit bevat weinig calorieën, veel vitaminen (A, C, K), vezels, mineralen (magnesium, kalium) en antioxidanten (polyfenolen en carotenoïden) en talrijke voedingsstoffen die een gunstig effect hebben op de gezondheid [1,3].
Volgens verschillende klinische studies helpt een plantaardig dieet hartziekte en zwaarlijvigheid voorkomen en daalt hiermee het risico op hoge bloeddruk en slechte cholesterol [3].
Voor mensen met diabetes draagt vers fruit eten bij tot een lage glycemie-index (GI), tot een optimale controle van de bloedsuiker, tot een hogere insulinegevoeligheid en een lager risico op medische complicaties [2,3,6].
Welk fruit moet ik eten en in welke hoeveelheden?
De samenstelling van je maaltijden, en met name de hoeveelheid fruit die je arts je aanraadt elke dag te eten, varieert naargelang je type diabetes en je medisch profiel [2]. Maar de meeste richtlijnen voor volksgezondheid geven een aanbeveling van twee porties fruit per dag [7].
Bij het kiezen van een bepaald fruit is het een goed idee om rekening te houden met de glycemie-index (GI), een waarde voor het vermogen van een voedingsmiddel om de bloedsuikerspiegel te verhogen [2,4]. In studies is aangetoond dat fruit met een lage GI diabetes onder controle helpt houden door de bloedsuikerspiegel niet onnodig te verhogen na een maaltijd [2,3,5].
Als je diabetes type 1 of met insuline behandelde diabetes type 2 hebt, is het raadzaam om je insulinedosissen aan te passen aan de hoeveelheid en het suikertype in het fruit dat je kiest bij je maaltijden [2].
Fruitsap
Tegenover puur fruit (vers, ingevroren of gedroogd) bevat fruitsap over het algemeen meer suiker en minder vezels, waardoor de bloedsuiker snel kan stijgen [1,3,5]. En als je probeert af te vallen of een gezond gewicht wilt behouden, onthoud dan dat puur fruit beter vult dan het sap ervan [1,6].
Welke fruitsoorten hebben een lage GI?
De fruitsoorten met de laagste GI zijn:
- appels;
- peren;
- sinaasappels;
- perziken;
- abrikozen;
- pruimen;
- kersen;
- rode bessen (zwarte bessen, bosbessen, frambozen, aardbeien) [2,4,8].
Klinisch onderzoek suggereert dat gedroogd fruit, zoals dadels, vijgen, pruimen en rozijnen, ondanks een hogere suikerconcentratie een hoog vezelgehalte en lage tot matige GI heeft, waarmee het effect op de bloedsuiker kan worden beperkt [3,9].
Welke fruitsoorten hebben een hoge GI?
Hoewel de meeste fruitsoorten een lage GI hebben (55 of minder) [8], zijn er enkele fruitsoorten met een hoge GI die je bloedsuikerspiegel waarschijnlijk zullen verhogen. Bijvoorbeeld de zogenaamde tropische vruchten:
- ananas;
- mango;
- papaja;
- kiwi;
- watermeloen;
- banaan [2,4].
Fruit is niet alleen ongelooflijk goed voor je gezondheid, maar vormt ook als nagerecht, snack, salade of gemengd met zuivelproducten of ontbijtgranen een heerlijke aanvulling op elke maaltijd.
Bronnen:
- Slavin JL, Lloyd B. Health benefits of fruits and vegetables. Adv Nutr. 2012;3(4):506-516. Published 2012 Jul 1. doi:10.3945/an.112.002154
- Canadian Diabetes Association Clinical Practice Guidelines Expert Committee. Nutrition Therapy. P.D. Dworatzek et al. / Can J Diabetes 37 (2013) S45eS55
- Mark L Dreher. Whole Fruits and Fruit Fiber Emerging Health Effects. Nutrients. 2018 Nov 28;10(12):1833. doi: 10.3390/nu10121833.
- M T Guevarra, L N Panlasigui. Blood glucose responses of diabetes mellitus type II patients to some local fruits. Asia Pac J Clin Nutr. 2000 Dec;9(4):303-8. doi: 10.1046/j.1440-6047.2000.00159.x.
- D J A Jenkins, K Srichaikul, C W C Kendall, J L Sievenpiper, S Abdulnour, A Mirrahimi, C Meneses, S Nishi, X He, S Lee, Y T So, A Esfahani, S Mitchell, T L Parker, E Vidgen, R G Josse, L A Leiter. The relation of low glycaemic index fruit consumption to glycaemic control and risk factors for coronary heart disease in type 2 diabetes. Diabetologia. 2011 Feb;54(2):271-9. doi: 10.1007/s00125-010-1927-1. Epub 2010 Oct 27.
- McMacken M, Shah S. A plant-based diet for the prevention and treatment of type 2 diabetes. J Geriatr Cardiol. 2017;14(5):342-354. doi:10.11909/j.issn.1671-5411.2017.05.009
- Forouhi N.G et al. Dietary and nutritionnal approaches for prevention and mangement of type 2 diabetes. BMJ 2018;361:k2234, 13 juin 2018. doi: 10.1136/bmj.k2234
- Fiona S Atkinson, Kaye Foster-Powell, Jennie C Brand-Miller. International tables of glycemic index and glycemic load values: 2008. Diabetes Care. 2008 Dec;31(12):2281-3. doi: 10.2337/dc08-1239. Epub 2008 Oct 3.
- Effie Viguiliouk, Alexandra L Jenkins , Sonia Blanco Mejia, John L Sievenpiper, Cyril W C Kendall. Effect of dried fruit on postprandial glycemia: a randomized acute-feeding trial. Nutr Diabetes. 2018 Dec 11;8(1):59. doi: 10.1038/s41387-018-0066-5.