Diabetes en vliegreizen: voorbereiden op een vlucht

Over oceanen, continenten en tijdzones... Als je een lange vlucht plant voor een buitenlandse vakantie of een zakenreis, vraag je je waarschijnlijk af wat raadzaam is voordat je van huis gaat, voordat je door de beveiliging op de luchthaven gaat en tijdens de vlucht. Lees verder voor enkele belangrijke aanbevelingen voor vliegreizen met diabetes.

In de aanloop naar je vliegreis

Als je diabetes hebt, is het een goed idee om een vliegreis ruim van tevoren te plannen. De eerste stap is het maken van een afspraak bij je arts, indien mogelijk minstens 6 weken voordat je naar de luchthaven gaat [1,2]. Via deze raadpleging kan je:

• je vaccinaties bijwerken, met name de aanbevolen vaccins voor je land van bestemming [2];
• een medisch certificaat voor diabetes krijgen en een voorschrift met informatie over de medische benodigdheden en/of medicatie die je bij je hebt [1,2,3];
• advies van je arts krijgen over eventuele aanpassingen die je moet doen aan je behandeling [1,2].

Naarmate je vlucht dichterbij komt, kan het ook nuttig zijn om:

• de contactgegevens van diabetesdiensten op je bestemming en plekken waar medische benodigdheden en geneesmiddelen te vinden zijn te noteren [2];
• contact op te nemen met je luchtvaartmaatschappij als je aan boord een specifieke maaltijd of maaltijden nodig hebt [2,3,4];
• een ‘diabeteskaart’ te krijgen of te maken waarop wordt uitgelegd wat je aandoening is en wat er gedaan moet worden als je flauwvalt, met vermelding van een noodtelefoonnummer [3,4].

Wat moet je inpakken?

Hier is een controlelijstje met aanbevolen artikelen om mee te nemen op een vliegreis als je diabetes hebt:

• paspoort, reisverzekeringscertificaat, medisch certificaat, voorschrift, “diabeteskaart” en internationaal vaccinatieboekje [2,3,4];
• diabetesmedicatie [2,3];
• insulinetoedieningsapparatuur (pomp, pen of spuiten en naalden) [2,3]. Als je een pomp gebruikt, is het een goed idee om ook een pen of spuiten en naalden mee te nemen voor gebruik bij een pompstoring [1,2,4];
• je testapparatuur voor bloedsuilker (glucosemeter, teststrips, CGM) [2,3]. Als je een CGM gebruikt, is het ook een goed idee om een reserve glucosemeter mee te nemen [2];
• flacons en/of patronen met zowel snel- als langwerkende insuline [2,4];
• een reservebatterij voor al je apparaten [2,3,4];
• een EHBO-kit met desinfectiedoekjes, watten, glucagon en andere medicatie die je nodig hebt (antihypertensiva, aspirine, koortsmedicatie, misselijkheidsmedicatie, enz.) [2,3,4];
• snacks met complexe koolhydraten (bv. mueslirepen, noten en crackers) en eenvoudige koolhydraten (bv. fruitsap, suikerklontjes, snoep en honing) [2,3,4];
• comfortabele schoenen en absorberende sokken die je benen niet samendrukken [2].

Om voorbereid te zijn op onverwachte gebeurtenissen wordt het aanbevolen om de dubbele hoeveelheid medicatie en benodigdheden voor het beheer van je diabetes tijdens je verblijf mee te nemen [2,3,4]. Het is ook een goed idee om een kopie van je voorschrift te maken [4].

Je kunt de ene helft meenemen in je handbagage en de andere helft in je ruimbagage [2,3], met uitzondering van insuline, glucagon, strips en pen(nen) en meter(s), die het beste alleen in je handbagage kunnen worden vervoerd [1,2].

Volgens de Transportation Security Administration (Transportbeveiligingsadministratie, TSA) is het vervoeren van medicatie en bloedglucosetest- en injectieapparatuur in de oorspronkelijke verpakking het beste [2]. Probeer ze voor snelle en gemakkelijke toegang te verpakken in een apart doorzichtig zakje dat je in je handbagage kan steken [1,2].

Op het vliegveld

Wanneer je door de beveiliging gaat, moet je de beveiligingsmedewerkers laten weten dat je medicatie en medische apparatuur bij je hebt en het voorschrift van je arts laten zien [2,4].

Als je een insulinepomp en/of CGM hebt, kun je deze het beste meedragen en vragen om met de hand te worden gefouilleerd, omdat het wordt aanbevolen om doorgang door röntgenscanners en metaaldetectoren te vermijden [2,4].

Tijdens de vlucht

Als je een lange vlucht maakt, raden we je aan je insulinebehandeling af te stemmen tijdens de reis en daarna opnieuw tijdens je verblijf, afhankelijk van het tijdsverschil en je bloedsuikerwaarden, die vaker moeten worden gecontroleerd [1,2,3,4]. Gewoonlijk is er op reis geen aanpassing van de dosis geneesmiddel nodig, maar het wordt aanbevolen om de tijdstippen van de medicatietoediening aan te passen op basis van de verandering in tijdzones [2].

Daarnaast kunnen de drukontlasting en hoogte de prestaties van je apparaten beïnvloeden [2]. De betrouwbaarheid van een CGM in een vliegtuig is niet aangetoond via onderzoek, dus het is het beste om je bloedsuiker te meten met een glucosemeter omdat die metingen betrouwbaar zijn voor het nemen van beslissingen [1,2]. Voor pompgebruikers kunnen veranderingen in de luchtdruk ook leiden tot de vorming van luchtbellen in het reservoir, ongewilde toediening van insuline en het risico op hypoglycemie [2,6]. Als voorzorgsmaatregel kan het daarom nuttig zijn om het reservoir te vullen met slechts 1,5 ml insuline, de pomp los te koppelen tijdens het opstijgen en landen en eventuele luchtbellen te verwijderen alvorens opnieuw aan te sluiten [2,6].

Probeer ten slotte regelmatig water te drinken en af en toe op te staan en door het gangpad te lopen [2].

We hopen dat je met deze aanbevelingen ontspannen en met een gerust hart op vliegreis vertrekt. Goede vlucht!