Diabetes en wondgenezing
Leven met diabetes betekent vooral aandacht besteden aan huidwonden, omdat deze de neiging hebben om langzamer te genezen [1,2,3,4,5]. Waarom gebeurt dat? Zijn er tips voor het bevorderen van de wondgenezing? Lees verder om de antwoorden op deze vragen te ontdekken.
De verschillende stadia van wondgenezing
De wondgenezing is een natuurlijk herstelproces dat het lichaam spontaan in gang zet wanneer de huid beschadigd is [1,2,4].
Het wondherstelproces van de huid bestaat uit verschillende fasen:
- Hemostase (vorming van een korst van gestold bloed dat het oppervlak van de wond bedekt om bloeding te stoppen), dit begint onmiddellijk na het letsel
- Ontsteking (grote aantallen afweercellen worden naar de wond gestuurd om deze te reinigen en te beschermen tegen infectie), wat kort na voltooiing van de eerste fase plaatsvindt
- Reconstructie/proliferatie (vorming van nieuwe bloedvaten en huidcellen om tijdelijk nieuw weefsel te bouwen), die ongeveer drie dagen na het eerste huidletsel begint
- Hermodellering/rijping (vorming van littekenweefsel en verbetering van het uiteindelijke uiterlijk), die meestal na 2-3 weken begint en soms enkele jaren kan duren, waarbij de huidstructuur geleidelijk terugkeert tot een toestand die zo veel mogelijk lijkt op de huid vóór het letsel [1,2,3,5].
Bij elk van deze stappen is een breed scala van verschillende cellen en moleculen betrokken en deze werken samen om de huid te herstellen [2,3,4,5].
Kan diabetes invloed hebben op de wondgenezing?
De wondgenezing is een complex proces dat nog niet volledig begrepen wordt [1,2,5]. Talrijke laboratorium- en klinische onderzoeken hebben echter meer inzicht gegeven in mogelijke negatieve invloeden op de verschillende stadia van het herstel van huidwonden [2]. Het is aangetoond dat met name diabetes de wondgenezing kan vertragen [1,2,3,4,5].
Onderzoeken tonen aan dat hyperglykemie na verloop van tijd kan leiden tot beschadiging van grote en kleine bloedvaten. Dit kan op zijn beurt leiden tot een afname van de bloedtoevoer, waardoor onvoldoende zuurstof naar de wond wordt gestuurd. Dit kan nadelig zijn voor de wondgenezing, omdat bij de meeste fasen van het proces grote hoeveelheden zuurstof nodig zijn [1,2,3,4].
Bij mensen met diabetes kan de productie van voldoende hoeveelheden cellen en moleculen voor wondgenezing en verdediging tegen infecties verminderd zijn, en de cellen kunnen ook een verminderd vermogen hebben om zich te vermenigvuldigen en normaal te functioneren [1,2,3,4,5].
Diabetes: het bevorderen van chronische wondgenezing
Omdat onderzoeken suggereren dat een verstoorde balans in bloedglucose leidt tot een langzamere en moeilijkere wondgenezing, wordt aanbevolen dat u uw diabetes zo zorgvuldig mogelijk onder controle probeert te houden [3,5].
Verschillende onderzoeken hebben ook aangetoond dat er een aantal manieren zijn om de wondgenezing van de huid te bevorderen, waaronder:
- Rusthoudingen aannemen om te voorkomen dat er druk op de wond wordt uitgeoefend
- Behandelen van een infectie met daarvoor geschikte antibiotica die door uw zorgverlener zijn voorgeschreven
- Een verpleegkundige specifieke zorg laten uitvoeren: regelmatig debridement van een wond (verwijdering van dood of geïnfecteerd weefsel) en/of gebruik van geschikte verbanden [3,4,5].
In het dagelijks leven wordt ook aanbevolen om, indien mogelijk, factoren te beperken die het genezingsproces kunnen vertragen. Onderzoeken hebben zelfs aangetoond dat stress en de bijbehorende aandoeningen (angst en depressie), overmatig alcohol- en tabaksgebruik en tekort aan bepaalde voedingsstoffen (eiwitten, lipiden, vitamine A, C, E en mineralen zoals magnesium, zink, ijzer en koper) de genezing kunnen belemmeren en u vatbaarder maken voor infectie [2].
Bronnen
- U.A. Okonkwo and L.A. DiPietro. Diabetes and Wound Angiogenesis. Int. J. Mol. Sci. 2017, 18, 1419; doi:10.3390/ijms18071419.
- S.Guo and L.A. DiPietro. Factors affecting wound healing. J Dent Res 89(3):219-229, 2010. doi: 10.1177/0022034509359125.
- E.Tsourdi et al. Current aspects in the pathophysiology and treatment of chronic wounds in diabetes mellitus. Biomed Res Int, April 2013;2013:385641. doi: 10.1155/2013/385641
- H Brem and M. Tomic-Canic. Cellular and molecular basis of wound healing in diabetes. J. Clin. Invest. 117:1219–1222 (2007). doi: 10.1172/JCI32169.
- G.Han and R.Ceilley. Chronic Wound Healing: A Review of Current Management and Treatments. jan. 2017. Adv Ther (2017) 34:599–610. doi: 10.1007/s12325-017-0478-y.