Diabetische neuropathie: symptomen, oorzaken, diagnose, behandeling
Leven met diabetes kan leiden tot frequente, grote veranderingen in de bloedglucosespiegels. Na verloop van tijd kan dit leiden tot diabetische neuropathie. Wat is deze zenuwbeschadiging? Wat zijn de oorzaken en symptomen? Hoe kunt u dit voorkomen?
Wat is diabetische neuropathie?
Als u al lange tijd met ongecontroleerde diabetes leeft, kunnen de frequente schommelingen in de bloedglucosespiegel uiteindelijk schade aan de zenuwen veroorzaken en hun functie beïnvloeden [1,2]. Dit kan leiden tot de ontwikkeling van diabetische neuropathie. Er zijn twee typen:
- perifere neuropathie: wanneer de zenuwen in armen en voeten beschadigd zijn;
- autonome neuropathie: wanneer de zenuwen die de werking van bepaalde organen regelen - hart, geslachtsorganen, maag, darmen en blaas - beschadigd zijn [1,2].
Oorzaken
Volgens talrijke wetenschappelijke publicaties zijn de belangrijkste risicofactoren van diabetische neuropathie de volgende:
- onevenwicht in de bloedglucosespiegel;
- duur van diabetes en leeftijd;
- overgewicht en obesitas;
- tabaks- en alcoholmisbruik;
- hoge bloeddruk [1,2,3,4].
Symptomen
Meestal tast diabetische neuropathie in eerste instantie de sensibele zenuwen aan en kan het leiden tot afname of verlies van gevoeligheid voor warmte en koude [1,3]. Soms kan er ook een zogenaamde “neuropathische pijn” optreden - dit is het geval bij ongeveer 30-50% van de mensen met neuropathie [1]. Het pijngevoel manifesteert zich door verschillende symptomen [1,2]:
- prikkelen;
- brandend gevoel;
- gevoelloosheid;
- tintelingen;
- vriespijn die bij rust groter is [1,2].
Bij autonome neuropathie zijn de symptomen grotendeels afhankelijk van het aangetaste orgaan. Symptomen zijn onder meer verandering in hartslag, overactieve blaas en erectiestoornissen [1].
Diagnose
Mensen met diabetes type 1 en diabetes type 2 worden aangemoedigd om eenmaal per jaar of een paar jaar nadat hun diabetes is gediagnosticeerd, te worden gescreend op neuropathie, afhankelijk van de regelgeving van het land [2].
Deze screening bestaat uit een paar eenvoudige tests:
- De monofilamenttest, uitgevoerd op de voetzool en de achterkant van de grote teen [1,2]. Zonder te kijken moet u de plaats aangeven die door de draad wordt aangeraakt.
- trillingstests;
- reflextests;
- testen op temperatuur- of pijngevoeligheid [1,5].
Behandeling en preventie
Hoewel diabetische neuropathie onomkeerbaar is, is het gelukkig uitstekend te voorkomen! Hier zijn een paar aanbevelingen voor het voorkomen of vertragen van de ontwikkeling ervan:
- verbetering van de behandeling van glykemie [1];
- een gezonde levensstijl aannemen [1,3];
- controle van de bloeddruk en vetwaarden in het bloed [1,3].
Bovendien kan, hoewel er momenteel geen genezing is voor diabetische neuropathie, de pijn die het kan veroorzaken worden verlicht door:
- medicatie met anti-epileptica of antidepressiva [1,2,4];
- toepassing van topische analgetica op het pijnlijke gebied [1,2,4] ;
- transcutane elektrische zenuwstimulatie, waarbij een zwakke elektrische stroom via de huid wordt toegediend, waardoor de pijn vermindert door het vrijkomen van endorfinen [2].
Bronnen:
- Feldman EL, Callaghan BC, Pop-Busui R, et al. Diabetic neuropathy. Nat Rev Dis Primers. 2019;5(1):42; 13 juin 2019; doi:10.1038/s41572-019-0097-9
- Diabetes Canada Clinical Practice Guidelines Expert Committee. 2018 Clinical Practice Guidelines Neuropathy. Can J Diabetes 42 (2018) S217–S221
- Zilliox LA, Russell JW. Physical activity and dietary interventions in diabetic neuropathy: a systematic review. Clin Auton Res. 2019; 29(4):443-455; doi:10.1007/s10286-019-00607-x
- Ardeleanu V, Toma A, Pafili K, et al. Current Pharmacological Treatment of Painful Diabetic Neuropathy: A Narrative Review. Medicina (Kaunas). 2020 ; 56(1):25. 9 janvier 2020 ; doi:10.3390/medicina56010025
- Zozulińska-Ziółkiewicz D, Araszkiewicz A. A. Peripheral diabetic neuropathy: better prevent than cure. Pol Arch Intern Med. 2019; 129:152-153; doi:10.20452/pamw.14773