Bloedglucosewaarden bij kinderen: Waar u op moet letten en wanneer u moet testen

Bloedglucosewaarden bij kinderen: Waar u op moet letten en wanneer u moet testen

Het controleren van de bloedglucosewaarde (suiker) is een essentieel onderdeel van het doeltreffend behandelen van de diabetes van uw kind. [1] Maar als uw kind diabetes heeft, waar moet u dan op letten en wat zijn de beste manieren om zijn/haar bloedglucosewaarden te controleren?

In deze handleiding gaan we kijken naar de bloedglucosewaarden bij kinderen, waaronder de tekenen van hoge of lage glucosewaarden, wanneer u uw kind moet testen en hoe u moet testen. Lees verder om te leren hoe u onder meer de bloedglucosewaarden bij kinderen kunt controleren.

Waarom het controleren van de bloedglucosewaarde bij kinderen belangrijk is

Het aantal kinderen en jongeren met diabetes neemt elk jaar toe. [2] In 2019 waren er meer dan een miljoen kinderen en jongeren (tot 19 jaar oud) met diabetes type 1. [2] 

Als uw kind diabetes heeft, kan dat  verontrustend en uitdagend zijn voor het hele gezin. Met insulinetherapie, zorgvuldige bloedglucosecontrole en -ondersteuning kunnen ze echter een actief, lang en bevredigend leven leiden. [3]

Regelmatige glucosecontroles zijn van vitaal belang voor kinderen met diabetes. [1] 

Kinderen en jongeren (0-19 jaar oud) met diabetes type 1 of type 2 kunnen alle complicaties ontwikkelen die worden waargenomen bij volwassenen met diabetes. [2] Als hun bloedglucosewaarden te laag of te hoog worden, kunnen ze op korte termijn gezondheidsproblemen ontwikkelen. [2, 3] Ze lopen ook risico op complicaties van diabetes op lange termijn, waaronder hart- en vaatziekten, nier- en oogziekten. [2, 3] 

Het controleren van de glucosewaarden van uw kind kan u helpen zijn diabetesbehandeling actief onder controle te houden, te zorgen voor zijn welzijn en zijn toekomstige gezondheid te beschermen. [2, 3]

Leren om de bloedglucosewaarden van uw kind te controleren

Het regelmatig thuis controleren van de glucosewaarden van uw kind zal u helpen bij het herkennen van bloedglucosepatronen - en hun relatie met factoren zoals voedsel, lichaamsbeweging, stress, school en ziekte. [3] 

Er zijn verschillende manieren om de diabetesbloedglucosewaarden van uw kind te controleren, zodat u zijn insuline kunt aanpassen en de best mogelijke diabetesbehandeling kunt bereiken. [3, 4]

Bij deze diabetesbehandeling moet rekening worden gehouden met de leeftijd, de behoeften en het vermogen van uw kind. [4] Bijvoorbeeld, als uw kind jong is, moet u het voortouw nemen bij het controleren van zijn bloedglucosewaarden en het bieden van diabeteszorg. [4] Naarmate het ouder wordt, moeten u, het diabeteszorgteam en uw kind samenwerken om ervoor te zorgen dat het geleidelijk vaardiger en zelfverzekerder wordt in het omgaan met zijn aandoening. [4]

“Normale” bloedglucosewaarden bij kinderen

Wanneer uw kind diabetes heeft, geeft zijn/haar diabeteszorgteam hem/haar streefwaarden voor de bloedglucose om hem/haar te helpen zijn/haar gezondheid te behouden en te beschermen tegen diabetescomplicaties op latere leeftijd. [5] 

Zorgvuldig onder controle houden van de diabetes is belangrijk, maar het is ook van vitaal belang om niet te vergeten dat de gezondheid van uw kind niet alleen gaat over zijn/haar gegevens. Zijn/haar glucosewaarden moeten altijd breder worden bekeken als onderdeel van zijn/haar gezondheid en welzijn, rekening houdend met sociale, emotionele en fysieke factoren. [5] Het diabeteszorgteam van uw kind kan helpen - ze kunnen bijvoorbeeld begeleiding bieden om u en uw kind te helpen gezonde voedselkeuzes te maken en te leren hoe voeding zijn/haar diabetes kan beïnvloeden. [5]

Tekenen van een hoge bloedglucosewaarde bij kinderen

Hoge bloedglucosewaarden worden hyperglycemie, kortweg “hyper”, genoemd. [2, 3]

Het diabetesteam van uw kind stelt de streefwaarden voor zijn bloedglucosewaarde vast, maar over het algemeen is hyperglycemie meer dan 7 mmol/l vóór of meer dan 9 mmol/l na een maaltijd. [5] 

De tekenen en symptomen van hyperglykemie zijn onder meer:

• Erge dorst hebben 
• Veel urine plassen, 's nachts naar het toilet gaan of meer natte luiers hebben bij jonge kinderen
• Zich moe en zwak voelen
• Gewicht verliezen zonder dit te proberen
• Problemen met het gezichtsvermogen 
• Concentratieproblemen 
• Misselijkheid 
• Buikpijn 
• Naar fruit ruikende adem [6]

Indien onbehandeld, kan een hyper zich ontwikkelen tot de ernstige complicatie diabetische ketoacidose DKA). [5] Let op:

• Misselijkheid en braken
• Buikpijn 
• Uitdroging
• Hyperventilatie (moeite met ademhalen)
• Verwardheid
• Extreme slaperigheid
• Verminderd bewustzijnsniveau
• Zoet ruikende of naar fruit ruikende adem [3, 5, 6]

Als u zich zorgen maakt over DKA, roep dan medische spoedzorg in. 

Tekenen van een lage bloedglucosewaarde bij kinderen 

Een lage bloedglucosewaarde wordt hypoglycemie genoemd. Episoden van hypoglycemie worden vaak kortweg “hypo’s” genoemd. Tijdens hypoglycemie daalt de hoeveelheid glucose in het bloed van uw kind naar een te lage waarde. [2] 

Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de tekenen van lage bloedsuikerwaarden bij uw kind en deze snel te behandelen met een snelwerkende bron van glucose, zoals een suikerhoudende drank, glucosetabletten of snoepjes, omdat hypoglycemie zeer gevaarlijk kan zijn. [2]

Over het algemeen is sprake van een hypo wanneer de glucose van uw kind gelijk is aan of lager dan 3,9 mmol/l. [7] Kinderen kunnen echter symptomen ontwikkelen naarmate hun glucose daalt. [7]

De tekenen en symptomen van hypoglycemie bij kinderen zijn:

• Meer honger
• Hoofdpijn
• Misselijkheid
• Vermoeidheid
• Koud, zweterig, bleek, beverig en onwel
• Verward, moeite met concentreren
• Wazig zicht
• Gedragsstoornissen, waaronder prikkelbaarheid en huilen
• Nachtmerries en rusteloze slaap
• Onduidelijke spraak 
• Duizeligheid en wankel op hun benen
• Slaperig en moeilijk te wekken 
• Verminderd bewustzijn en in zeldzame gevallen coma
• Toevallen [7]

De symptomen kunnen echter subtiel zijn en verschillen tussen kinderen. Ga altijd voorzichtig te werk en praat met uw diabetesteam, zodat u zich zeker voelt bij het herkennen en behandelen van hypo's. [5, 7]

Hoe de bloedglucosewaarden bij kinderen te controleren

Bij kinderen omvatte het testen van bloedglucose van oudsher het thuis controleren van glucosewaarden met behulp van capillaire bloedglucosetests, evenals regelmatige bloedtests om geglyceerd hemoglobine (HbA1c) te meten. [1, 5] 

Continue glucosemonitors (CGM) komen echter steeds uitgebreider beschikbaar. Ze zorgen voor een betere controle van diabetes,  minder kopzorgen en een lagere zorglast voor sommige kinderen met diabetes. [8]

Hier vindt u in meer detail de drie methoden om de bloedglucosewaarden bij kinderen te controleren:

Het gebruik van vingerpriktests om de glucosewaarde bij kinderen te controleren

Met zelfcontrole van de bloedglucosewaarden (SMBG) kunt u de glucosewaarden van uw kind thuis snel en nauwkeurig meten. [4] SMBG omvat het prikken in de vinger van uw kind met behulp van een lancet en het gebruik van een glucosemeter om zijn bloedglucosewaarde te meten, op dezelfde manier waarop een volwassene zich zou testen. [4, 5, 9] 

U moet een programma voor gestructureerd testen volgen - er zijn vier of meer testen per dag nodig voor kinderen met diabetes type 1. [4, 5] Het is van cruciaal belang om vaker te testen als uw kind aan lichaamsbeweging doet of zich niet goed voelt. [5]

Raadpleeg in Nederland uw diabetesverpleegkundige voor de streefwaarden voor optimale glucosebehandeling van uw kind.

Door de bloedglucosewaarden in de richting van de laagste waarden van dit bereik te houden, helpt uw kind de laagst mogelijke HbA1c te krijgen. Dit moet echter worden afgewogen tegen andere factoren, waaronder het risico dat zijn/haar bloedglucose te laag wordt. [5]

HbA1c-tests

De HbA1c-bloedtest geeft een maat voor de gemiddelde glucose van uw kind in de afgelopen twee tot drie maanden. [9] Zorgverleners willen misschien vaker testen als uw kind moeite heeft om zijn/haar bloedglucose onder controle te houden. [5] 

In Nederland adviseert het Diabetesfonds een streefwaarde van 53 mmol/mol voor volwassenen (7%) en 58 mmol/mol voor kinderen. [12] Het zo laag mogelijk houden van HbA1c helpt de gezondheid van uw kind te beschermen en het risico op het krijgen van diabetescomplicaties te verminderen. 

Het diabetesteam van uw kind zal echter een HbA1c-doel voor hem/haar stellen, rekening houdend met zijn/haar activiteiten, eventuele andere ziekten en het risico op hypoglykemie. [5] Zij zullen met u samenwerken om dit doel te bereiken. [5]

Continue glucosecontrole (CGM)

Continue glucosecontrole (ook bekend als CGM) controleert de glucosewaarde van uw kind dag en nacht. [9, 10] 

Er wordt een klein apparaatje geïmplanteerd, meestal in de bovenarm of de buik, om de glucosewaarde continu te meten. [9, 10] Het apparaat gebruikt een kleine sensor die onder de huid wordt ingebracht om informatie over te dragen naar een monitor, die 24 uur per dag kan worden afgelezen, zodat u de glucosewaarden en patronen kunt zien en schommelingen in de bloedglucosewaarde kunt identificeren. [9, 10] Veel apparaten sturen waarschuwingen of alarmen als ze complicaties zoals hypoglykemie opmerken. [10]

Onderzoek toont aan dat CGM de gezondheid en kwaliteit van leven van kinderen met diabetes en hun familie ten goede komt. [8, 11] Dit zijn onder meer: minder pijn en ongemak door vingerprikken, betere diabetescontrolebehandeling en minder zorgen voor ouders of verzorgers wanneer het kind op school of bij anderen is, of slaapt. [8, 11]

CGM is echter niet voor elk kind geschikt. 

In onderzoek hebben sommige families opgemerkt dat hun kind zich zorgen maakt over het inbrengen en verwijderen en dat ouders zich zorgen maakten over nauwkeurigheid en technische problemen. [8] CGM kan ook duurder zijn dan traditionele vingerpriktests, vooral als het niet gedekt wordt door de verzekering of gezondheidszorg. [8, 10] 

Het controleren van de bloedglucosewaarde bij kinderen kan intimiderend lijken als uw kind net de diagnose diabetes heeft gekregen, maar met behulp van uw diabeteszorgteam kunt u leren hoe u samen de aandoening onder controle kunt houden.