Behandeling van hyperglykemie

Diagnose stellen bij hyperglykemie

Voordat je hyperglykemie kunt vaststellen en behandelen, moet je de tekenen herkennen dat je bloedglucose hoog kan zijn. Je krijgt misschien niet dezelfde tekenen als iemand anders, dus je zult moeten leren hoe een hyperglykemie-episode voor jou aanvoelt.

Let op de tekenen

De eerste stap bij het vaststellen van je hyperglykemie is het opmerken van de tekenen die je krijgt wanneer je bloedglucose hoog is. 

De tekenen van hyperglykemie kunnen zijn ^{[1, 2]}:

• Extreem dorstig zijn
• Veel plassen 
• Je erg moe voelen

Naarmate hyperglykemie vordert en ernstiger wordt, kunnen er ook veranderingen optreden in je mentale toestand, je kunt je lusteloos voelen en je kunt moeite hebben met concentreren of zien ^{[1, 2]}.

Als je een aandoening hebt die geassocieerd wordt met hoge bloedglucose, diabetische ketoacidose (DKA) genaamd, kun je je ook misselijk voelen of overgeven, pijn in je buik voelen of een snelle ademhaling hebben ^{[1, 2, 3]}.

Je bloedglucose controleren

De volgende stap als je denkt dat je bloedglucose hoog kan zijn, is het controleren ervan.

Sommige mensen gebruiken een draagbare glucosemeter om een klein monster van hun bloed te controleren en de glucose daarin te meten ^[4]. Dit staat bekend als 'capillaire bloedglucosecontrole' of capillaire BGM. Je zorgteam heeft je dit proces mogelijk uitgelegd, omdat regelmatige bloedglucosecontrole je kan helpen bij verschillende aspecten van diabetesbeheer, zoals het bepalen van de insulinedosis en voedselinname ^[4].

Sommige mensen met diabetes kunnen ook continue glucosecontrole (CGM) gebruiken om hun glucosewaarden te meten ^[4]. CGM-apparaten meten de glucosespiegels in de interstitiële vloeistof (de vloeistof die het vetweefsel omgeeft) via een sensor en zijn er in twee vormen ^[4]. Het ene type CGM geeft je een continue uitlezing van je bloedglucose - ontvanger, mobiele app, smartwatch of pomp - en kan alarmen hebben om je te waarschuwen als je buiten je bereik komt ^[4]. Het tweede type vertelt je wat je bloedglucose is wanneer de CGM-zender wordt gescand door een reader of smartphone ^[4].

Een andere methode om bloedglucose te meten waar je misschien wel eens van hebt gehoord, is de HbA1c-test ^[4]. Je behandelteam heeft misschien met je gesproken over deze test, of je hebt er misschien bloed voor laten afnemen tijdens een diabetescontrole. 

De HbA1c-test meet echter niet hetzelfde als de bloedglucosetest - hij wordt gebruikt om je glucosemanagement op lange termijn te evalueren ^{[2, 4]}. Je HbA1c is een maat voor je gemiddelde bloedglucosewaarden over de afgelopen drie maanden ^[4]. In tegenstelling tot de bloedglucosemeter en de CGM, kan het je niet vertellen wat je bloedglucose op dit moment is ^[4].

Behandeling van hyperglykemie

Bij mensen met type 1-diabetes kunnen er elke dag episodes van hyperglykemie optreden ^[2]. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals het niet innemen van voldoende insuline (als je bijvoorbeeld een dosis overslaat of niet genoeg insuline inneemt voor je koolhydraatinname ^[2]). Ook andere dingen kunnen leiden tot een hoge bloedglucose, zoals stress, ziekte of intensieve inspanning ^[2].

Hoewel dit frustrerend kan zijn, leidt het zelden tot een medisch noodgeval ^[2].

Hoe kun je jouw bloedglucose verlagen als je diabetes type 1 hebt

Meestal wordt een hoge bloedglucosewaarde behandeld met insuline ^[2]. Je behandelteam zal met je bespreken wat voor jou telt als hoge en lage bloedglucose, zodat je je eigen individuele doelen kent ^[5].

Wanneer je jezelf insuline toedient, zijn er twee soorten doses die je kunt geven - basale en bolus ^[6]. 

De basale dosis zorgt voor je insulinebehoefte ^[6]. Als je jezelf insuline toedient via een injectie, zul je dit waarschijnlijk één of twee keer per dag doen met een langwerkend type insuline ^[6]. Als je een insulinepomp gebruikt, dan is je basale dosis de snelwerkende insuline die de pomp je altijd geeft ^[6].

Een ander type dosis heet een bolusdosis ^[6]. De bolusdosis is wat je jezelf geeft om veranderingen in je bloedglucose te beheersen die zouden worden veroorzaakt door eten ^[6]. Het kan ook worden gebruikt om je bloedglucose te verlagen als het buiten bereik is ^[6].  Als je jezelf insuline toedient door middel van een injectie, dan is dit waarschijnlijk een snelwerkend type insuline ^[6]. Als je een insulinepomp gebruikt, kan de bolus worden gegeven door een snelle dosis insuline uit je pomp ^[6].

Een hyperglykemie-episode behandelen

Als je een 'hyper' - hyperglykemische episode - hebt, is het eerste wat je moet doen om te behandelen insuline nemen ^[2]. 

Je arts of diabetesteam moet je je 'correctiefactor' uitleggen - de hoeveelheid insuline die je nodig hebt om je bloedglucose te verlagen ^[2].

Als je een spuit of pen gebruikt om insuline te nemen en je bloedglucose niet binnen twee uur reageert, kun je een tweede 'correctie'-dosis nemen ^[2].

Het is belangrijk om niet te veel doses insuline te nemen, omdat dit kan leiden tot hypoglykemie - lage bloedglucose. Het is goed om te onthouden dat insuline 20 tot 30 minuten nodig heeft om te werken en 4 tot 5 uur effect blijft hebben ^[2].

Tijdens een hyper moet je veel water of andere koolhydraatvrije dranken drinken ^[2].

Je moet je DVK bellen als je bloedsuiker hoog blijft na het nemen van insuline ^[2].

Wat te doen na een hyperglykemie-episode

Nadat je een hoge bloedglucose hebt gehad, moet je misschien een paar stappen ondernemen. 

Om er zeker van te zijn dat je je hoge bloedglucose met succes hebt behandeld, moet je je bloedglucose misschien vaker controleren dan je normaal zou doen ^[5].

Misschien wilt u nadenken over de hoeveelheid insuline die je neemt ^[5]. Bij je volgende gesprek met je zorgteam kunnen ze besluiten om te veranderen hoeveel insuline je neemt, wanneer je het neemt, of het type insuline dat je jezelf toedient ^[5].

Zoals altijd, als je je zorgen maakt over je bloedglucosewaarden, de dosis insuline of het type insuline dat je gebruikt, moet je dit bespreken met je diabetesteam.

Noodbehandeling van hyperglykemie

Er zijn twee belangrijke diabetische noodsituaties die geassocieerd worden met hoge bloedglucose - diabetische ketoacidose (DKA) en hyperglykemische hyperosmolaire toestand (HHS) ^[7].

Bij beide aandoeningen is er sprake van hoge bloedglucose en uitdroging ^[7]. De behandeling van beide aandoeningen omvat een aantal van dezelfde behandelingen, hoewel ze in verschillende tempo's kunnen worden gegeven ^[7]:

• Vloeistoffen. Deze worden meestal via een infuus in een ader toegediend ^[7]. Dit is om de aanzienlijke uitdroging te corrigeren die beide aandoeningen kunnen veroorzaken [7].
• Insuline. Dit kan in een van je aderen worden toegediend als een infuus met een vaste snelheid ^[7]. Het insuline-infuus zal helpen om je bloedglucose omlaag te brengen naar meer normale niveaus ^[7].
• Vervanging van elektrolyten. Als onderdeel van deze syndromen kunnen de niveaus van de chemische stoffen in je bloed abnormaal worden ^[7]. Je kunt druppels krijgen met elektrolyten zoals kalium totdat je waarden normaal zijn ^[7].

Als je onwel wordt, vooral als je je ketonen hebt gemeten en hebt vastgesteld dat ze verhoogd zijn, moet je medische hulp zoeken.

Hyperglykemie voorkomen

Als je herhaaldelijk last hebt gehad van hoge bloedglucosewaarden of als je een spoedbehandeling hebt gehad, wil je misschien met je zorgteam bespreken hoe je je bloedglucose binnen bereik kunt houden ^[5].

Je arts kan met je praten om te zien of er belemmeringen zijn om je diabetesmedicatie in te nemen zoals voorgeschreven ^[5]. Als je je medicatie op de juiste manier inneemt, maar nog steeds hyperglykemie hebt, kan je team voorstellen om veranderingen aan te brengen in de medicatie die je inneemt om je bloedglucose beter onder controle te houden ^[5].

Studies hebben aangetoond dat mensen met een beter bloedglucosemanagement ^[8]:

• Hun bloedglucose vaker controleren
• minder vaak hun insulinedoses missen
• geven hun bolusdoses vóór een maaltijd in plaats van tijdens of na de maaltijd
• Vaker bewegen

Als je denkt dat je episodes van hyperglykemie te wijten kunnen zijn aan problemen met het meten van je bloedglucose, praat dan met je zorgteam over de meest geschikte methode om je glucosewaarden te controleren ^[9]. 

Hyperglykemie, of hoge bloedglucose, kan leiden tot complicaties op korte en lange termijn ^{[6, 7]}. Na verloop van tijd kunt u de vroege tekenen van hyperglykemie leren herkennen ^[1]. 

Door je bloedglucosestreefwaarden te kennen, en met de hulp van je zorgteam, zijn er stappen die je kunt nemen om hyperglykemie onder controle te houden en de kans op nieuwe voorvallen te verkleinen ^{[5, 6]}.

V142_10-2024